Tình Trạng Viêm Tai Xương Chũm Cấp Và Cách Khắc Phục

Viêm tai xương chũm được chia thành hai thể là cấp tính và mãn tính. Trong đó, viêm tai xương chũm cấp tính là hiện tượng tổn thương ở xương chũm tai với quá trình viêm kéo dài không quá 3 tháng. Bệnh có thể được điều trị nội khoa với các loại thuốc như kháng sinh, chống viêm, giảm đau, hạ sốt hoặc can thiệp ngoại khoa bằng phẫu thuật.

Viêm tai xương chũm cấp tính là gì?

Xương chũm tai thuộc xương thái dương, là một khối xương nhỏ, lồi, nằm ở phía sau vành tai, có thể sờ thấy được. Xương chũm được cấu tạo bởi những túi chứa khí giống như bọt biển, có tác dụng bảo vệ các tế bào lông nhỏ của tai, bảo vệ xương thái dương và điều chỉnh áp lực vùng tai.

Viêm tai xương chũm thực chất là viêm tai giữa, nguyên nhân là vì xương chũm cũng là một bộ phận của tai giữa. Bệnh xảy ra khi vi khuẩn tấn công niêm mạc hòm tai, các thông bào xương chũm gây viêm, xuất hiện sau bệnh viêm tai giữa. Ngoài ra, cũng có những trường hợp do độc tố của vi khuẩn quá mạnh, quá trình viêm không ở tai giữa mà trực tiếp xảy ra ở xương chũm.

Viêm tai xương chũm cấp là hiện tượng tổn thương ở tai khi quy trình viêm kéo dài không quá 3 tháng. Tình trạng viêm nhiễm thường lan rộng khắp các thông bào xương chũm. Qua giải phẫu bệnh nhận thấy, niêm mạc rỉ mủ còn dưới lớp niêm mạc sinh nụ hạt. Có viêm loãng xương, tắc mạch máu trong xương làm phá vỡ các vách xương, dẫn đến hình thành các ổ mủ.

Các thể viêm tai xương chũm

Viêm tai xương chũm được chia thành nhiều loại khác nhau. Các thể lâm sàng của bệnh được chia theo cách bắt đầu, theo tiến triển của bệnh hoặc theo tuổi tác. Các thể bệnh như sau:

– Theo cách bắt đầu:

• Viêm xương chũm nguyên phát: Vi khuẩn có độc tố quá mạnh đi qua tai giữa nhanh và vào gây viêm trực tiếp tại xương chũm
• Viêm xương chũm sau viêm tai: Bệnh xuất hiện sau viêm tai, viêm tai giữa 5 – 6 tuần. Do không điều trị viêm tai kịp thời, đúng cách khiến bệnh tiến triển gây biến chứng viêm xương chũm.

– Theo tuổi tác:

• Viêm tai xương chũm hài nhi: Xuất hiện ở trẻ nhỏ, là thể lâm sàng của viêm tai xương chũm cấp tính. Bệnh gây biến chứng rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng ở trẻ, có nguy cơ gây tử vong cao. Xảy ra do cấu trúc điều biệt ở tai giữa, kết hợp cùng nhiễm trùng họng và điều kiện sinh hoạt kém.
• Viêm tai xương chũm trẻ em: Các triệu chứng bệnh xuất hiện ồ ạt, hay có tình trạng xuất ngoại thái dương mỏm tiếp.
• Viêm tai xương chũm người già: Các triệu chứng ít, khó nhận biết, tiến triển âm thầm, dễ nhầm lẫn với các bệnh người già và dễ bị bỏ qua. Bệnh thường được phát hiện muộn, gây ra những tổn thương xương nghiêm trọng.

– Theo tiến triển bệnh:

• Thể bán cấp: Các triệu chứng cơ năng ít, thường không đặc trưng, chủ yếu là mất ngủ, mệt mỏi, nghe kém, khi thăm khám thấy sập thành sau trên ống tai ngoài.
• Thể thậm cấp: Các triệu chứng bệnh đặc biệt nghiêm trọng, có kèm theo nhiễm độc.

Dành cho bạn: Viêm Tai Xương Chũm Mạn Tính Hồi Viêm Là Gì? Cách Điều Trị Hiệu Quả

Triệu chứng viêm tai xương chũm cấp

Viêm tai xương chũm là bệnh có thể xuất hiện ở mọi đối tượng, mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất là ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Đặc biệt là những trẻ đang được chẩn đoán viêm tai, viêm mũi họng. Bệnh có các triệu chứng đặc trưng như:

• Đau tai âm ỉ hoặc thỉnh thoảng có cơn kịch phát
• Có ban đỏ sau thất, đau, nóng, sưng tấy dái tai
• Khi soi tai thấy có vùng sưng đỏ sau tai
• Có khối phồng mủ phía sau màng nhĩ
• Tai chảy mủ, mủ chảy nhiều hoặc ít
• Đau tai lan xuống cổ và nửa bên đầu
• Da trên bề mặt xương chũm sưng, đỏ, ấn vào thấy đau…

Ở trẻ em có thể xuất hiện các triệu chứng như trẻ sốt, đau tai, sưng tai, hay quấy khóc, khó chịu, biếng ăn, ăn ít… Ở người lớn thường là đau tai âm ỉ, có khi dữ dội, sốt kèm theo đau đầu. Các triệu chứng bệnh thường kéo dài từ 5 – 7 ngày, quá trình viêm không quá 3 tháng.

Trong khi đó, nếu các triệu chứng bệnh kéo dài, do không được điều trị dứt điểm hoặc điều trị không đúng cách, người bệnh có thể bị viêm tai xương chũm mạn tính. Đây là tình trạng các triệu chứng chảy mủ tai thối kéo dài trên 3 tháng. Rất nguy hiểm, dễ dẫn đến viêm tai xương chũm có cholesteatoma, viêm tai xương chũm hồi viêm hoặc xuất ngoại, có nguy cơ gây tử vong cao.

Có thể bạn quan tâm: Bệnh Viêm Tai Giữa Có Lây Không? Dấu Hiệu Và Cách Phòng Ngừa

Nguyên nhân gây viêm tai xương chũm cấp

Như đã đề cập, viêm tai xương chũm cấp là bệnh do vi khuẩn gây ra. Có thể xuất phát từ bệnh viêm tai, khi không được thăm khám, điều trị kịp thời, đúng cách. Dẫn đến tình trạng viêm tai tiến triển gây bít tắc vòi Eustachian, gây ra viêm và nhiễm trùng xương chũm. Vòi Eustachian có tác dụng lưu thông dịch hoặc không khí, nếu bị thu hẹp, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho mầm bệnh phát triển.

Viêm tai xương chủ cấp đa phần do các loại vi khuẩn như Streptococcus pneumoniae gây ra. Sau đó là các chủng vi khuẩn như Staphylococcus aureus, Haemophilus influenzae, Streptococcus pyogenes… Hoặc bệnh cũng có thể xuất hiện do độc tố của vi khuẩn quá mạnh, cơ thể người bệnh suy nhược, đề kháng yếu, khiến quá trình viêm không xảy ra ở tai giữa mà trực tiếp gây viêm ở xương chũm.

Bệnh có thể xảy ra ở mọi đối tượng, mọi giới tính, trong đó phổ biến nhất là trẻ dưới 5 tuổi. Trong thời đại kháng sinh phổ biến và phát triển như hiện nay, có khoảng 20% trường hợp viêm tai giữa cấp gây biến chứng thành viêm tai xương chũm cấp, với các biến chứng nghiêm trọng.

Tham khảo thêm: Cách Vệ Sinh Khi Bị Viêm Tai Giữa Và Một Số Lưu Ý Cần Tránh

Biến chứng của viêm tai xương chũm cấp

Viêm tai xương chũm cấp thường xảy ra ở trẻ nhỏ đang được chẩn đoán là viêm tai, viêm mũi họng. Khi bệnh viêm tai hoặc viêm mũi họng đang có tiến triển giảm dần thì đột nhiên sốt cao trở lại, tại tai có chảy mủ, mủ đặc, nhiều, đau tai lan xuống cổ, nửa đầu, da trên bề mặt xương chũm sưng, đỏ, ấn vào thấy đau.

Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, cần được thăm khám và điều trị kịp thời. Các biến chứng thường gặp là:

• Nhiễm khuẩn huyết: Nếu viêm tai xương chũm cấp do vi khuẩn có độc tính cao gây ra. Hoặc khi người bệnh sức khỏe yếu, đề kháng kém, nếu không được kiểm soát sẽ rất dễ bị nhiễm khuẩn huyết. Biểu hiện bởi các triệu chứng như sốt cao, nhịp tim nhanh, rét run, huyết áp thay đổi…
• Liệt dây thần kinh: Có thể gây liệt dây thần kinh số 6 hoặc 7, gây liệt mặt
• Ảnh hưởng thính lực: Gây giảm thính lực đáng kể, thường bị ù tai khó có thể hồi phục.
• Biến chứng nội sọ: Có thể kể đến như viêm màng não, áp xe màng não, áp xe não, viêm tĩnh mạch bên…

Đặc biệt, khi viêm tai xương chũm cấp tính không được sớm điều trị có thể dẫn đến thể mãn tính. Trong đó, nguy hiểm nhất là viêm tai xương chũm mạn tính hồi viêm và viêm tai xương chũm xuất ngoại. Viêm xương chũm hồi viêm là đợt cấp của viêm tai xương chũm, được coi là một trong những cấp cứu của chuyên khoa tai mũi họng.

Không chỉ vậy, có đến 70% các trường hợp viêm tai xương chũm mạn tính có sự xuất hiện của Cholesteatoma. Đây là một khối u biểu bì lạc chỗ, có khả năng ăn mòn xương, gây ra biến chứng về nội sọ và nguy cơ tử vong cao cho người bệnh nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, khi có các triệu chứng bất thường, nghi ngờ viêm tai xương chũm, người bệnh nên nhanh chóng thăm khám bác sĩ chuyên khoa Tai – Mũi – Họng uy tín để được điều trị kịp thời.

Có thể bạn quan tâm: Hướng Dẫn Bạn Cách Chăm Sóc Sau Mổ Viêm Tai Xương Chũm Nhanh Hồi Phục

Phương pháp chẩn đoán

Viêm tai xương chũm cấp tính thường được chẩn đoán thông qua lâm sàng và cận lâm sàng. Các phương pháp chẩn đoán như sau:

– Lâm sàng

Bệnh thường xảy ra sau viêm tai giữa cấp khoảng 3 tuần. Các biểu hiện bệnh như:

• Sốt trở lại, người mệt mỏi, khó chịu, đau âm ỉ ở tai hoặc có cơn kịch phát
• Đau tai tăng lên, đau ở vùng sau xương chũm, lan ra cổ, nửa đầu, đau theo nhịp đập của mạch
• Có chảy mủ tai nhiều hoặc ít, mủ vàng đặc như kem
• Ấn vào xương chũm thấy đau, màng tai phù nề đỏ, dày, đôi khi thấy phồng lên như vú bò
• Khả năng nghe kém, đau sâu trong tai, đau nhiều về đêm khiến bệnh nhân mất ngủ
• Da xương chũm nề đỏ, hơi nóng, ấn có phản ứng xương chũm
• Thành sau trên ống tai ngoài bị sập…

– Cận lâm sàng

Khi thăm khám, soi tai thấy ống tai ngoài nhiều mủ thối, có vảy óng ánh khi có cholesteatoma, da thành sau ống tai ngoài bong ra, thành sau ống tai che lấp một phần màng nhĩ. Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp cận lâm sàng như:

• Xét nghiệm công thức máu: Thấy bạch cầu tăng cao
• X-quang: Thường dùng phim Schuller và Phim Chausse III. Ở phim Schuller thấy xương chũm mờ đều, mòn vách năng tế bào, một số tế bào nhỏ ăn thông nhau, mờ hoặc tiêu xương. Phim Chausse III thấy xương con bị tiêu hủy, mất cựa sau trên nhĩ, rò ống bán khuyên ngoài.
• Chụp cắt lớp vi tính tai: Để xác định chính xác tình trạng viêm của tai và xương chũm.
• Thính lực đồ: Thấy biểu hiện điếc dẫn truyền, tiếp nhận hoặc hỗn hợp.

ĐỌC NGAY: Phẫu Thuật Viêm Tai Xương Chũm: Các Phương Pháp Phẫu Thuật Và Một Số Lưu Ý

Phương pháp điều trị

Viêm tai xương chũm cấp tính có thể điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau. Tùy vào tình trạng bệnh, sức khỏe của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Bệnh có nguy cơ gây biến chứng cao, người bệnh nên sớm thăm khám để tránh các rủi ro đáng tiếc.

Thông thường, bệnh được điều trị bằng:

• Nội khoa: Với trường hợp dẫn lưu tốt, bệnh tích xương chưa hóa mủ. Người bệnh sẽ được điều trị bằng các thuốc chống viêm, kháng sinh, hạ sốt, giảm đau.
• Phẫu thuật: Khi có sự hình thành của túi mủ, bệnh tích xương nặng thì cần phải phẫu thuật khoét chũm hoặc sào bào thượng nhĩ để tiệt căn, ngăn ngừa biến chứng. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tiếp tục điều trị nội khoa để điều trị triệt để.

Theo chia sẻ của các bác sĩ chuyên khoa, viêm tai xương chũm cấp tính nếu không điều trị sẽ có nguy cơ chuyển biến thành mãn tính. Do đó, ngay khi có các triệu chứng bất thường như đau nhức tai, sốt, chảy mủ tai, khả năng nghe kém, đau nhức đầu… người bệnh nên nhanh chóng thăm khám chuyên khoa Tai  – Mũi – Họng để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Tham khảo thêm: 

• [ĐỪNG BỎ LỠ] TOP 5 Cách Chữa Viêm Tai Giữa Tại Nhà Hiệu Quả Nhất Cho Bạn
• Bị Viêm Tai Giữa Có Nên Đi Bơi Không? Chuyên Gia Giải Đáp Cho Bạn