Trào ngược axit dạ dày kéo dài có thể gây viêm lưỡi và trắng lưỡi (chứng nấm lưỡi, tưa lưỡi). Tình trạng này hiếm khi đe dọa đến sức khỏe nhưng ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động ăn uống, sinh hoạt và gây ra nhiều phiền toái trong cuộc sống.
Vì sao trào ngược dạ dày gây viêm lưỡi, trắng lưỡi?
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là chứng bệnh tiêu hóa thường gặp ở cả trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người trưởng thành. Bệnh xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới (LES) bị rối loạn chức năng đóng – mở khiến dịch vị và thức ăn trong dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản, khoang miệng và một số cơ quan khác như thanh quản, phổi,…
Hiện tượng trào ngược axit dạ dày thường gây nóng rát thượng vị, đau dạ dày, đau rát cổ họng, buồn nôn, ho khan, đầy hơi, chướng bụng và khó tiêu. Theo thời gian, axit dạ dày gây kích ứng niêm mạc dẫn đến tình trạng viêm xước, loét và phù nề thực quản. Ngoài ra, chứng bệnh này còn có thể gây ra viêm lưỡi và làm xuất hiện các mảng/ đám trắng ở bề mặt lưỡi (lưỡi trắng).
Theo các chuyên gia, tình trạng viêm lưỡi, trắng lưỡi do trào ngược dạ dày có thể hình thành do những cơ chế sau:
- Do tác động của axit dạ dày: Axit dạ dày có độ pH từ 1.3 – 2.5 để tiêu hóa các loại thực phẩm. Tuy nhiên với độ pH axit, dịch vị có thể gây kích ứng và tổn thương niêm mạc thực quản, khoang miệng hoặc thậm chí là lưỡi nếu hiện tượng trào ngược xảy ra thường xuyên. Theo thời gian, lưỡi có thể sưng viêm, rát và đau khi ăn uống.
- Mất cân bằng hệ vi sinh trong khoang miệng: Khoang miệng chứa các vi khuẩn có lợi và có hại. Khi dịch vị trào ngược lên thường xuyên, hại khuẩn sẽ có điều kiện lý tưởng để phát triển quá mức dẫn đến viêm lưỡi. Ngoài ra, tình trạng này cũng có thể kích thích sự phát triển của nấm Candida và gây ra chứng lưỡi trắng (nấm lưỡi, tưa lưỡi).
- Một số yếu tố khác: Ngoài ra, nguy cơ bị viêm lưỡi và lưỡi trắng do trào ngược dạ dày cũng có thể tăng lên khi có những yếu tố thuận lợi như không tiến hành điều trị khiến chứng trào ngược xảy ra với tần suất thường xuyên, chế độ ăn không phù hợp, hệ miễn dịch suy giảm, vệ sinh răng miệng kém,…
Viêm lưỡi, trắng lưỡi do trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng khá phổ biến. Tình trạng này thường không nguy hiểm đến sức khỏe nhưng có thể ảnh hưởng đến hoạt động giao tiếp, ăn uống và khiến bệnh nhân thiếu tự tin khi giao tiếp.
Đọc thêm: Trào ngược axit dạ dày có chữa khỏi không? Các phương pháp điều trị
Nhận biết viêm lưỡi, trắng lưỡi do trào ngược dạ dày
Tình trạng viêm lưỡi, trắng lưỡi do trào ngược dạ dày thực quản có thể gây ra các triệu chứng như sau:
- Lưỡi sưng và đỏ hơn so với bình thường
- Quan sát bề mặt lưỡi nhận thấy các đám rêu trắng
- Lưỡi đau và rát – đặc biệt là khi ăn các thực phẩm chua, cay và mặn
- Hơi thở có mùi hôi
- Đi kèm với các triệu chứng điển hình của bệnh trào ngược axit dạ dày như trớ thức ăn, ợ nóng, ợ chua, buồn nôn, đầy hơi,…
Về lâu dài, tình trạng viêm lưỡi và trắng lưỡi có thể gây ra khó khăn khi ăn uống và ảnh hưởng đến hoạt động giao tiếp. Do đó ngay khi nhận thấy các dấu hiệu kể trên, bệnh nhân nên tiến hành các biện pháp điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.
Có thể bạn quan tâm: Trào Ngược Dịch Mật Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị
Cách điều trị trào ngược dạ dày gây viêm lưỡi, lưỡi trắng
Tình trạng lưỡi trắng và viêm lưỡi do trào ngược dạ dày thực quản thường không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn cần chủ động điều trị để giải quyết triệt để tình trạng này nhằm giảm ảnh hưởng lên chất lượng cuộc sống.
Dưới đây là một số phương pháp được áp dụng trong điều trị trào ngược dạ dày gây viêm lưỡi, lưỡi trắng:
1. Vệ sinh răng miệng và lưỡi
Vệ sinh răng miệng không đúng cách là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ bị chứng viêm lưỡi, lưỡi trắng ở bệnh nhân trào ngược dạ dày. Ngoài ra, thói quen này cũng có thể gây ra nhiều bệnh lý nha khoa như viêm nướu, sâu răng, viêm nha chu,…
Để cải thiện tình trạng viêm lưỡi và lưỡi trắng, bệnh nhân cần vệ sinh răng miệng và lưỡi đúng cách:
- Đánh răng 2 – 3 lần/ ngày để đảm bảo làm sạch vi khuẩn, mảng bám và thức ăn thừa. Khi chải răng, nên thao tác nhẹ nhàng và chú ý làm sạch kẽ, mặt nhai.
- Sau đi đánh răng, nên sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch hoàn toàn thức ăn trong các kẽ. Ngoài ra, cần súc miệng với nước muối pha loãng hoặc các sản phẩm súc miệng chuyên dụng để làm sạch hoàn toàn vi khuẩn trong khoang miệng.
- Sử dụng bàn chải có mặt chải lưỡi hoặc dụng cụ làm sạch lưỡi chuyên dụng để loại bỏ rêu lưỡi trắng. Cách này có thể giúp cải thiện tình trạng hôi miệng và giảm sự phát triển quá mức của nấm men, hại khuẩn.
- Bệnh nhân cũng có thể dùng kẹo cao su sau mỗi bữa ăn để làm sạch thức ăn thừa. Ngoài ra, nhai kẹo cao su còn là biện pháp giúp kích thích tiêu hóa và ngăn ngừa chứng trào ngược bùng phát.
XEM NGAY: Trào ngược dạ dày gây hôi miệng: Nguyên nhân và cách khắc phục triệt để
2. Thay đổi chế độ ăn
Chế độ ăn uống là yếu tố ảnh hưởng đến tiến triển của bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Đối với chứng viêm lưỡi và lưỡi trắng, chế độ dinh dưỡng còn giúp giảm tần suất axit dạ dày trào ngược. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi để lưỡi phục hồi, giảm sưng viêm và ổn định hệ vi sinh trong khoang miệng.
Ngoài ra, một số loại thực phẩm còn có tác dụng tăng lợi khuẩn trong khoang miệng và làm sạch lưỡi một cách tự nhiên.
Chế độ ăn giúp cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày gây viêm lưỡi, lưỡi trắng:
- Hạn chế các loại món ăn gây rát và đau lưỡi như thức uống chứa cồn, cà phê, món ăn cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ, gia vị và tránh sử dụng thực phẩm có độ axit cao (cam, chanh, quýt, đào, mơ,…).
- Uống đủ 2 – 2.5 lít nước/ ngày nhằm làm sạch khoang miệng, cải thiện tình trạng hơi thở có mùi và hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh trong khoang miệng.
- Tăng cường bổ sung các loại thực phẩm có tác dụng làm sạch lưỡi như rau xanh, các loại củ như cà rốt, củ cải trắng, củ dền, trái cây, nha đam,… Hạn chế dùng quá nhiều tinh bột (gạo nếp, khoai lang, khoai tây,…) bởi tinh bột gây hình thành mảng bám và khiến tình trạng lưỡi trắng trở nên nghiêm trọng hơn.
- Nên bổ sung sữa chua vào chế độ ăn hằng ngày. Không chỉ cung cấp dinh dưỡng đa dạng và dồi dào, thực phẩm này còn chứa probiotic (lợi khuẩn) tốt cho hệ tiêu hóa và hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh trong khoang miệng. Dùng sữa chua thường xuyên có thể hạn chế sự phát triển của nấm men, từ đó cải thiện tình trạng lưỡi trắng đáng kể.
- Bệnh nhân cũng cần thay đổi một số thói quen gây bùng phát chứng trào ngược như ăn quá nhanh, ăn uống quá mức, ăn tối muộn, vận động/ nằm ngay sau khi ăn,… Khi chứng trào ngược được kiểm soát, tình trạng viêm lưỡi và lưỡi trắng sẽ được cải thiện dần theo thời gian.
Xem chi tiết: Trào ngược dạ dày ăn gì kiêng gì để điều trị bệnh nhanh khỏi? [GIẢI ĐÁP]
3. Áp dụng mẹo tự nhiên
Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày gây viêm lưỡi, lưỡi trắng bằng một số mẹo tự nhiên. Các mẹo chữa này có thể làm sạch mảng trắng ở lưỡi, đồng thời giảm viêm sưng và đau rát khi ăn uống.
Các mẹo tự nhiên giúp cải thiện tình trạng lưỡi trắng, viêm lưỡi do bệnh trào ngược dạ dày thực quản:
- Súc miệng với nước gừng: Tinh dầu từ gừng có tác dụng khử mùi hôi, chống viêm và kháng khuẩn. Súc miệng với nước gừng 1 – 2 lần/ ngày có thể giảm tình trạng viêm lưỡi và ức chế hại khuẩn, nấm men có trong khoang miệng. Ngoài ra, gừng tươi còn có hiệu quả giảm buồn nôn và nôn mửa do chứng trào ngược gây ra.
- Dùng bột nghệ: Để làm sạch các mảng/ đám trắng ở bề mặt lưỡi, bệnh nhân có thể dùng bột nghệ trộn với dầu dừa và thoa lên lưỡi. Để trong khoảng 3 – 5 phút, sau đó dùng mặt chải lưỡi làm sạch nhẹ nhàng. Cả nghệ và dầu dừa đều có đặc tính chống nấm và kháng khuẩn mạnh. Vì vậy nếu áp dụng thường xuyên, bệnh nhân có thể cải thiện tình trạng lưỡi trắng một cách nhanh chóng.
- Ngậm đá viên: Trong trường hợp lưỡi bị viêm và đau rát nhiều, có thể ngậm đá viên để làm dịu cảm giác đau, khó chịu. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời. Bệnh nhân nên chú ý vệ sinh răng miệng đúng cách và điều chỉnh chế độ ăn để kiểm soát tình trạng này một cách triệt để.
Tham khảo thêm: Bỏ Túi 9 Cách Trị Trào Ngược Dạ Dày Tại Nhà Hiệu Quả, Dễ Áp Dụng
4. Sử dụng thuốc
Nguyên nhân trực tiếp gây ra tình trạng viêm lưỡi, trắng lưỡi là do chứng trào ngược. Do đó để điều trị tình trạng này dứt điểm, bệnh nhân cần sử dụng thuốc chữa trào ngược dạ dày.
Ngoài ra, trong trường hợp viêm lưỡi gây đau rát nhiều và nấm lưỡi (lưỡi trắng) lan tỏa rộng ra toàn bộ khoang miệng, bác sĩ cũng có thể yêu cầu dùng thêm một số loại thuốc khác.
Các loại thuốc được sử dụng trong trường hợp trào ngược dạ dày gây viêm lưỡi, lưỡi trắng:
- Thuốc điều trị trào ngược dạ dày (thuốc tăng nhu động dạ dày, thuốc ức chế bơm proton, thuốc kháng histamine H2, thuốc kháng axit,…)
- Thuốc trị chứng nấm lưỡi (thuốc kháng nấm, dung dịch súc miệng kháng khuẩn,…)
- Thuốc điều trị bệnh viêm lưỡi (thuốc chống viêm, thuốc giảm đau)
Trào ngược dạ dày gây viêm lưỡi, lưỡi trắng có thể được cải thiện bằng nhiều phương pháp khác nhau. Tuy nhiên để giải quyết tình trạng này triệt để, bệnh nhân cần kiểm soát chứng trào ngược axit dạ dày, đồng thời tới gặp bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra tình trạng bệnh lý của mình và điều trị theo liệu trình bác sĩ tư vấn.
Bài viết dành cho bạn
- Trào Ngược Dạ Dày Ở Trẻ Em: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị
- Trào Ngược Dạ Dày Ăn Rau Củ Quả Gì Để Bệnh Nhanh Khỏi? Giải Đáp Từ Chuyên Gia
Chuyên khoa
