Thay vì sử dụng Tây y, nhiều bệnh nhân lựa chọn thuốc Đông y trị mất ngủ với các thành phần từ dược liệu thiên nhiên. Hiệu quả điều trị chậm hơn so với Tây y nhưng Đông y đem lại tác dụng trị tận căn nguyên gây bệnh, hiệu quả cao, an toàn, lành tính, không phụ thuộc thuốc và ngừa tái phát. Khám phá ngay 12 bài thuốc Đông y chữa mất ngủ hiệu quả tốt nhất hiện nay.
Sử dụng thuốc Đông y trị mất ngủ có hiệu quả không?
Theo quan niệm của Đông y, chứng mất ngủ được gọi là chứng bất mị (tức không ngủ) hoặc chứng thất miên (tức mất ngủ).
Đông y quan niệm rằng, mất ngủ là do rối loạn và suy giảm tạng phủ gồm Tâm, Phế, Can, Tỳ, Thần. Làm cho tinh khí, thần trí không yên ổn mà dẫn đến chứng mất ngủ. Khi chữa mất ngủ phải xác định rõ triệu chứng và căn nguyên để còn điều trị tận gốc. Ngoài căn nguyên từ tạng phủ, mất ngủ còn do tinh huyết không đủ hoặc do tà khí xâm nhập nhiễu động cho thần không yên.
Do đó, trong Đông y, muốn chữa được bệnh mất ngủ phải bồi bổ tạng phủ, tâm chủ thần can chủ nộ, khí huyết lưu thông, giúp tim khoẻ mạnh, thần kinh tốt, gan bình hoà, ngủ ngon giấc.
Có thể thấy, nhờ nguyên lý điều trị tận gốc căn nguyên gây bệnh nên các bài thuốc Đông y trị mất ngủ có hiệu quả cao, ngừa tái phát về sau. Tuy nhiên hiệu quả phát huy chậm hơn so với dùng thuốc tây y, đổi lại lại an toàn, lành tính, không tác dụng phụ, không phụ thuộc thuốc.
Hiện nay, Đông y vẫn là phương pháp chữa mất ngủ được nhiều người bệnh tin dùng lựa chọn.
Top 12 bài thuốc đông y trị mất ngủ hiệu quả nhất
Trải qua nhiều thời kỳ nghiên cứu, chắt lọc, các bài thuốc đông y trị mất ngủ theo căn nguyên bệnh đã được sử dụng và minh chứng hiệu quả bởi nhiều thế hệ. Dưới đây là các bài thuốc chữa mất ngủ bằng đông y hiệu quả nhất mà bạn đọc có thể tham khảo.
Bài thuốc Thiên Vương Bổ Tâm Đan chữa mất ngủ do âm hư
Mất ngủ do âm hư có triệu chứng hư phiền (hồi hộp, bồn chồn), tâm quý (đánh trống ngực, hồi hộp) thất miên (mất ngủ), tâm lý buồn bực, mộng tinh, kiện vong (suy giảm trí nhớ), lưỡi rêu vàng ít, mạch nhanh và nhỏ,…
Bài thuốc Thiên Vương Bổ Tâm Đan có tác dụng dưỡng tâm an thần, tư âm dưỡng huyết, được ghi chép trong cuốn “Nhiếp sinh bí phẫu” của Trung Quốc.
- Thành phần: 120g sinh địa; 60g đương quy; 60g thiên môn đông bỏ lõi; 60g mạch môn đông bỏ lõi; 60g toan táo nhân; 60g bá tử nhân; 18g nhân sâm; 15g viễn chí; 15g đan sâm; 15g phục linh; 15g huyền sâm; 15g ngũ vị tử; 15g cát cánh.
- Cách làm: Tất cả vị thuốc đem tán thành bột mịn, sau đó luyện mật làm thành viên hoàn to bằng hạt ngô đồng (9 – 12g), sử dụng bột chu sa để làm vỏ áo.
Mỗi ngày dùng 1 viên hoàn uống cùng nước đun sôi để nguội vào lúc đói. Để tốt hơn thì nên dùng nước sắc long nhãn để uống cùng.
Lưu ý: Khi sử dụng bài thuốc phải kiêng kỵ dùng tỏi, rượu cao lương, rau diếp cá, củ cải.
Chữa mất ngủ do tâm tỳ hư bằng bài thuốc Quy Tỳ Thang
Bài thuốc đông y trị mất ngủ Quy Tỳ Thang trị chứng thất miên do tâm tỳ hư. Triệu chứng phổ biến là mất ngủ cả đêm, lúc ngủ lúc tỉnh, ngủ không sâu giấc, hay giật mình tỉnh giấc. Người bệnh thường hay quên, trí nhớ suy giảm, ăn uống kém, hồi hộp, hoảng hốt không rõ nguyên nhân, tay chân tê mỏi, không có sức sống.
Xem thêm: Chấm Dứt Tình Trạng Mất Ngủ Chỉ Với 9 Bài Tập Yoga Trị Mất Ngủ Cực Kỳ Đơn Giản
- Thành phần: 10g bạch truật; 10g nhân sâm; 10g hoàng kỳ; 10g long nhãn; 8g phục linh; 4g đương quy; 4g viễn chí; 4g hắc táo nhân; 2g chích cam thảo; 2g mộc hương; 2g nhục quế.
- Cách làm: Mỗi một thang trên đem sắc thành nước thuốc cho đến khi cô đặc lại còn khoảng 1 chén, chờ nguội bớt và uống hết trong ngày.
Người tâm tỳ hư gây mất ngủ cần phải nghỉ ngơi nhiều, tránh xúc động, lo lắng và suy nghĩ quá mức.
Ôn Đởm Thang chữa mất ngủ do đờm nhiệt
Bệnh mất ngủ do đờm nhiệt đặc trưng bởi triệu chứng không ngủ được, tính tình nóng nảy hoặc sợ sệt bất thường. Thường hay đi kèm với hiện tượng đầy hơi, chướng bụng, dạ dầy ứ trệ, ăn uống không tiêu, miệng đắng, chảy nước miếng, rêu lưỡi màu vàng, thường xuyên hoa mắt chóng mặt.
Bài thuốc Ôn Đởm Thang có tác dụng thanh đởm, hoá đờm ứ trệ, hoà vị, trừ phiền, chỉ ẩu.
- Thành phần: 16g lạc tiên; 16g lá vông; 12g chi tử; 12g bạch linh; 8g bán hạ; 8g trần bì; 6g hoàng liên; 4g cam thảo; 3 lát sinh khương; 3 quả đại táo.
- Cách làm: Sắc nước thuốc uống đều đặn mỗi ngày 1 thang cho đến khi khỏi hẳn.
Bệnh nhân cần phải kiêng sử dụng rượu bia, đồ ăn có tính nóng, hạn chế tình trạng bị kích động quá mức, cần nghỉ ngơi hợp lý.
Bài thuốc Lục Quân Tử Thang chữa thất miên do trường vị bất hoà
Theo quan điểm của đông y, mất ngủ do trường vị bất hoà thường gặp ở người bị đau dạ dày, viêm đại tràng co thắt, trào ngược dạ dày thực quản. Những triệu chứng đau bụng, ợ hơi, buồn nôn, đại tiện bất thường khiến cơ thể mệt mỏi, ngủ không sâu giấc, khó chịu, uể oải sau khi ngủ dậy.
Bài thuốc Lục Quân Tử Thang giúp điều hoà trường vị, chữa bệnh đường tiêu hoá, từ đó giúp kiểm soát tình trạng mất ngủ, thức giấc giữa đêm.
- Thành phần: 20g liên nhục; 16g lá vông; 12g táo nhân; 12g lạc tiên; 12g thần khúc; 12g bạch truật; 8g sơn tra; 8g trần bì; 8g mộc hương; 8g bán hạ; 8g chỉ thực; 4g cam thảo.
- Cách làm: Tất cả các dược liệu trên đem rửa sạch và sắc kỹ thành thuốc. Mỗi ngày dùng một thang, kiên trì sử dụng đều đặn cho đến khi triệu chứng thuyên giảm.
Với tình trạng này người bệnh cần ăn uống điều độ, không ăn quá no, không ăn sát giờ ngủ, kiêng tuyệt đối thực phẩm khó tiêu, rượu bia, chất kích thích.
Thuốc đông y trị mất ngủ do can đởm hoả vượng – Tiêu Dao Tán
Can đởm hoả vượng với đặc trưng mất ngủ, ngủ không ngon, thường xuyên mơ mộng, thức giấc giữa đêm. Hay gặp các triệu chứng đau đầu, tâm trạng tức giận cáu gắt, sườn ngực đau, đầy trướng, miệng đắng, mạch huyền.
Có thể bạn quan tâm: Cách Chữa Mất Ngủ Cho Người Trung Niên An Toàn, Hiệu Quà Và Ngừa Tái Phát
Với thể bệnh này trong đông y sử dụng bài thuốc Tiêu Dao Tán với công dụng sơ can thanh nhiệt.
- Thành phần: 20g táo nhân; 20g liên nhục; 12g đương quy; 12g sài hồ; 12g thảo quyết minh; 12g bạch linh; 12g bạch thược; 10g bạch truật; 10g chỉ thực; 8g trần bì; 8g bán hạ; 8g trúc nhự; 6g trích thảo.
- Cách làm: Mỗi một thang thuốc trên đem sắc và uống hết trong ngày.
Người bị mất ngủ do can đởm hoả vượng cần uống nhiều nước lọc, hạn chế dùng thức ăn cay nóng, thực phẩm nhiều đạm, kiêng nội tạng, bia rượu.
Bài thuốc Giao Thái Hoàn và Lục Vị Địa Hoàng chữa tâm thần bất giao gây mất ngủ
Người mắc chứng mất ngủ do thể tâm thần bất giao thường xuyên khó ngủ, trằn trọc, mất ngủ về đêm, người bồn chồn, đánh trống ngực, hay đổ mồ hôi trộm. Nam giới thường đau lưng mỏi gối, di tinh.
Bài thuốc Giao Thái Hoàn và Lục Vị Địa Hoàng kết hợp sẽ giúp tư âm giáng hoả, giao thông tâm thận, thanh tâm an thần, chữa mất ngủ hiệu quả.
- Thành phần: 320g thục địa; 160g sơn thù; 160g hoài sơn; 120g đan bì; 120g phục linh; 120g hoàng liên; 120g trạch tả; 40g nhục quế.
- Cách làm: Các vị thuốc trên đều đem tán thành bột mịn, luyện cùng mật ong để làm thành viên hoàn sử dụng dần.
Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần dùng 8 đến 12g cùng nước đun sôi để nguội.
Châu Sau Hoàn Gia Giảm chữa tâm hoả thượng khang gây mất ngủ
Chứng mất ngủ do thể tâm hoả vượng khang gây ra có biểu hiện tim mạch loạn, mạnh bất thường, tâm trạng bất ổn, tâm phiền kéo dài gây nóng nảy, cáu gắt, khó ngủ, ngủ không ngon. Người bệnh thường đi kèm các triệu chứng khác như tiểu tiện đỏ, ngắn, miệng khô, rêu lưỡi màu vàng, chất mỏng, lưỡi táo, đầu và rìa lưỡi màu đỏ.
Bài thuốc đông y trị mất ngủ do tâm hoả thượng khang là Châu Sau Hoàn Gia Giảm, có tác dụng an thần, định tâm, thanh tâm tá hoả.
- Thành phần: 16g châu sa; 16g hoàng liên; 16g sinh địa; 10g đương quy; 10g hoàng cầm; 10g liên kiều.
- Cách làm: Tất cả vị thuốc đem tán thành bột mịn và vo làm viên hoàn. Sử dụng thuốc với liều lượng điều chỉnh theo triệu chứng.
Bài thuốc đông y trị mất ngủ Gia Vị Ôn Đởm Thang
Đây là bài thuốc đã được gia giảm thêm một số vị thuốc khác từ bài gốc Ôn Đởm Thang chữa mất ngủ nổi tiếng, đem lại hiệu quả cao hơn.
- Thành phần: 6g phục linh; 4g bán hạ; 4g sinh khương; 4g huyền sâm; 4g cam thảo; 4g chỉ thực; 4g viễn chí; 2g trần bì; 2g nhân sâm; 2g địa hoàng; 2g táo nhân; 2g đại táo.
- Cách làm: Thang thuốc trên sau khi được thầy thuốc kê đơn thì đem sắc để uống hàng ngày.
Bài thuốc Chu Sa An Thần Hoàn chữa mất ngủ do tâm hoả vượng
Bài thuốc Chu Sa An Thần Hoàn là bài thuốc đông y trị mất ngủ nổi tiếng. Chủ trị chữa mất ngủ do tâm hoả vượng, đặc trưng bởi các triệu chứng khó ngủ hoặc ngủ mê man, mạch tế sắc, đầu lưỡi đỏ.
- Thành phần: 6g hoàng liên; 4g chu sa; 2g chích cam thảo; 2g quy thân.
- Cách làm: Các dược liệu trừ chu sa đem tán thành bột mịn, riêng chu sa đem thuỷ phi.
Mỗi ngày một lần dùng bột thuốc hoà với nước ấm để uống trước khi đi ngủ.
Lưu ý: Chu sa có độc tính nếu sử dụng trong thời gian dài. Chỉ nên sử dụng khi có chỉ định của thầy thuốc và chỉ dùng trong thời gian ngắn.
Bài thuốc Ức Can Tán chữa mất ngủ
Bài thuốc Ức Can Tan chủ trị chữa bệnh thất miên, suy nhược thần kinh rất nổi tiếng.
- Thành phần: 4g bạch truật; 4g phục linh; 3g đương quy; 3g xuyên khung; 3g điều đằng câu; 2g sài hồ; 1,5g cam thảo.
- Cách làm: Bài thuốc đem sắc trên lửa nhỏ và chia ra ngày uống 3 lần cho đến hết.
Tìm hiểu ngay: 20+ Mẹo Chữa Mất Ngủ Hiệu Quả Cao Không Phải Ai Cũng Biết
Bài thuốc Dưỡng Tâm Thang của Hải Thượng Lãn Ông
Đây là bài thuốc Dưỡng Tâm Thang của Hải thượng Lãn Ông kết hợp giữa bài thuốc cổ Quy Tỳ Thang và Bổ Trung Ích Khí và gia giảm thêm. Bài thuốc này không chỉ chữa mất ngủ do tâm tỳ suy yếu mà còn có thể dùng cho nhiều bệnh phủ tạng khác.
Bài thuốc này chuyên chữa mất ngủ, hao tổn khí huyết, thần kinh suy nhược, tim hồi hộp, ăn không ngon, tinh thần uể oải, sắc mặt không tươi.
- Thành phần: 16g hoàng kỳ; 12g phục thần; 12g phục linh; 12g đương quy; 12g nhân sâm; 12g bá tử nhân; 10g bán hạ; 8g xuyên khung; 8g viễn chí bỏ lõi; 8g ngũ vị tử; 6g nhục quế và 4g chích thảo.
- Cách làm: Sắc thang thuốc trên và chia uống 3 lần trong ngày, dùng trước khi ăn hoặc lúc bụng đói.
Những lưu ý khi sử dụng các bài thuốc Đông y trong điều trị mất ngủ
Khác với tân dược, các bài thuốc đông y chữa mất ngủ rất lành tính, đem lại hiệu quả cao. Không chỉ tập trung cải thiện triệu chứng mà còn giúp triệt tiêu căn nguyên gây bệnh, điều hoà khí huyết, bồi bổ tạng ngũ, nâng cao sức khoẻ. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng các bài thuốc này, người bệnh vẫn cần phải chú ý đến các điều sau đây:
- Bài thuốc đông y thường tác động từ tạng ngũ nên có hiệu quả chậm hơn nhiều so với tân dược và phụ thuộc vào cơ địa mỗi người. Vì vậy người bệnh phải kiên trì sử dụng đúng – đủ trong thời gian dài để phát huy hiệu quả. Đổi lại, bài thuốc đông y lại không gây tác dụng phụ, không lo nhờn thuốc như tây y.
- Không sử dụng đồng thời đông tây y kết hợp để chữa mất ngủ.
- Theo quan điểm của đông y, tuỳ thuộc căn nguyên gây bệnh mà có phương pháp và bài thuốc chữa mất ngủ khác nhau. Do đó người bệnh phải đến gặp thầy thuốc thăm khám để có cách điều trị thích hợp. Thực tế, thầy thuốc sẽ gia giảm liều lượng vị thuốc tuỳ theo tình trạng mỗi người.
- Trong một số trường hợp bạn có thể kết hợp sử dụng thuốc đông y với các phương pháp khác không dùng thuốc như xoa bóp, châm cứu, bấm huyệt để tăng hiệu quả điều trị.
- Bên cạnh điều trị, người bệnh cũng cần xây dựng chế độ sinh hoạt lành mạnh, ăn uống khoa học, hạn chế căng thẳng, tránh làm việc quá sức. Nên bổ sung các món ăn, thực phẩm có tác dụng an thần, bồi bổ như tâm sen, yến mạch, các loại đậu, cà chua, sữa chua,…
Trên đây là tổng hợp 12 bài thuốc đông y trị mất ngủ hiệu quả đã giúp đông đảo bệnh nhân ngủ ngon, sâu giấc và khoẻ mạnh. Nếu bạn đang muốn sử dụng các bài thuốc trên để chữa mất ngủ thì nên thăm khám và làm theo chỉ định của thầy thuốc để có hiệu quả tốt nhất.
- Thuốc Chữa Mất Ngủ Của Mỹ Có Tốt Không? Cách Sử Dụng An Toàn Và Lưu Ý [Lời Khuyên Từ Chuyên Gia]
Cách chữa
Chuyên khoa
