Mề Đay Sắc Tố Là Gì? Làm Sao Để Nhận Biết Và Điều Trị Thế Nào?

Mề đay sắc tố là một dạng tổn thương ngoài da đi kèm với tình trạng da bị đổi màu, ngứa ngáy và khó chịu. Các vấn đề nghiêm trọng hơn hoàn toàn có thể phát sinh nếu không sớm có biện pháp điều trị và chăm sóc đúng cách.

mề đay sắc tố
Trẻ nhỏ là đối tượng dễ mắc bệnh mề đay sắc tố hơn so với người lớn

Mề đay sắc tố là bệnh gì?

Mề đay sắc tố (UP) cũng chính là một dạng của tình trạng nổi mề đay mẩn ngứa. Dạng nổi mề đay này đặc trưng bởi sự hiện diện của quá nhiều các tế bào mast trong da. Nguyên nhân có thể là do dị ứng gây ra, khiến da xuất hiện các tổn thương đổi màu và gây ngứa ngáy rất khó chịu.

Các chuyên gia cho biết, tế bào mast là một phần trong hệ thống miễn dịch. Nó làm nhiệm vụ chống lại các phản ứng viêm nhờ giải phóng histamine. Tuy nhiên nếu hệ miễn dịch tồn tại quá nhiều tế bào mast thì các vấn đề về da sẽ xuất hiện. Trong đó có tình trạng nổi mề đay sắc tố.

Bệnh ngoài da này thường gặp phổ biến nhất ở đối tượng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tuy nhiên nó vẫn có thể ảnh hưởng tới người lớn. Triệu chứng đặc trưng chính là sự kích hoạt của các tổn thương sẫm màu trên da. Tổn thương này thường gây ngứa ngáy rất khó chịu. Nếu bạn cào gãi khi tổn thương sẽ phản ứng với dấu hiệu phát ban trên diện rộng.

Tình trạng nổi mề đay sắc tố ở trẻ sơ sinh có thể biến mất khi dậy thì. Các biến chứng của bệnh đa phần chỉ gặp phải ở thanh thiếu niên hoặc người lớn. Một số trường hợp tế bào mast có thể tích tụ tại các cơ quan khác của cơ thể. Mặc dù hiếm xảy ra nhưng tình trạng này có thể dẫn tới bệnh sarcoma tế bào mast hay bạch cầu tế bào mast.

Dấu hiệu nhận biết bệnh mề đay sắc tố

Như đã đề cập, biểu hiện chính của mề đay sắc tố là sự xuất hiện của các tổn thương màu nâu trên da. Việc chà xát lên các tổn thương có thể làm giải phóng histamine gây ngứa dữ dội. Một số trường hợp còn kèm theo nổi mề đay hoặc nổi mụn nước.

Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp nhất:

  • Ngứa, có thể âm ỉ hay dữ đội tùy theo từng trường hợp
  • Da có thể bị đỏ lên, kèm theo nổi mề đay
  • Tăng sắc tố tại vùng da bị tổn thương
dấu hiệu mề đay sắc tố
Vùng da bị ảnh hưởng bởi bệnh mề đay sắc tố thường bị sậm màu hơn

Bên cạnh đó, một số triệu chứng toàn thân khác cũng có thể đi kèm. Tuy nhiên các triệu chứng này là không phổ biến, thường gặp hơn ở đối tượng thanh thiếu niên và người lớn. Bao gồm:

  • Nhịp tim nhanh
  • Buồn nôn hoặc nôn ói
  • Dấu hiệu tiêu chảy
  • Đau đầu
  • Chóng mặt
  • Ngất xỉu

Cần đặc biệt chú ý đến các biểu hiện của cơ thể khi mắc phải bệnh lý da liễu này. Bởi một số triệu chứng của bệnh có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng nếu không được khắc phục kịp thời.

Nguyên nhân gây bệnh mề đay sắc tố

Cho tới nay thì nguyên nhân cụ thể gây ra bệnh mề đay sắc tố vẫn chưa được xác định. Theo phân tích từ các chuyên gia thì trong một số trường hợp có thể liên quan tới vấn đề di truyền.

Đứa trẻ sinh ra thừa hưởng một gen bất thường từ bố hoặc mẹ hay có 1 đột biến gen thì nguy cơ mắc bệnh lý này sẽ cao hơn. Tuy nhiên đây không phải là một trường hợp phổ biến.

Đa phần các trường hợp mề đay sắc tố là do đột biến điểm tại acid amin 816 của một protein xuyên màng (c-kit proto-oncogene). Đột biến điểm này khi liên kết với yếu tố tăng trưởng tế bào mast sẽ báo tín hiệu cho tế bào phân chia. Từ đó dẫn đến sự tăng sinh bất thường của tế bào mast trong hệ miễn dịch. Điều này sẽ tạo ra phản ứng bất thường trên da và làm phát sinh các triệu chứng mề đay sắc tố.

Ngoài những nguyên nhân trên thì một số yếu tố dưới đây có thể khiến cho triệu chứng của bệnh trở nên nghiêm trọng hơn:

  • Căng thẳng, stress kéo dài
  • Cào gãi, ma sát trên da quá mức
  • Nhiễm vi khuẩn
  • Dùng thuốc chống viêm không steroid
  • Tiêu thụ rượu và các thức uống chứa cồn
  • Sử dụng morphine
  • Tiếp xúc với các yếu tố dị nguyên
nguyên nhân gây bệnh mề đay sắc tố
Stress, căng thẳng có thể làm nghiêm trọng thêm các triệu chứng của bệnh mề đay sắc tố
  • Xem Thêm: Tại Sao Nhiều Người Thường Nổi Mề Đay Sau Khi Uống Bia? Cách Xử Lý Ra Sao? Những Lưu Ý Người Bệnh Cần Lưu Tâm [Bác Sĩ Giải Đáp Thắc Mắc]

Bệnh mề đay sắc tố có nguy hiểm không?

Theo nhận định từ các chuyên gia Da liễu thì mề đay sắc tố không phải là bệnh lý quá nghiêm trọng. Trong hầu hết các trường hợp, bệnh chỉ gây ra những tổn thương ảnh hưởng tới da.

Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, bệnh vẫn có thể gây ảnh hưởng tới các cơ quan khác. Điển hình như gan, lá lách, tủy xương. Và tất cả những ảnh hưởng này đa phần chỉ tìm thấy ở đối tượng người lớn.

Bên cạnh đó, trong quá trình điều trị mề đay sắc tố thì người bệnh vẫn có thể gặp phải một số vấn đề rủi ro ngoại ý. Phải kể đến như kháng insullin, tiểu đường hay hội chứng da đỏ…

Mặc dù hiếm xảy ra nhưng bệnh lý này không được điều trị kịp thời vẫn có nguy cơ phát triển thành ung thư. Có thể là khối u ác tính, ung thư biểu mô tế bào đáy hay ung thư biểu mô tế bào vảy. Các vấn đề này hoàn toàn có khả năng đe dọa đến tính mạng người bệnh.

Chẩn đoán bệnh mề đay sắc tố

Để chẩn đoán bệnh lý da liễu này, trước hết bác sĩ cần thực hiện việc thăm khám lâm sàng. Đầu tiên là tiến hành quan sát các tổn thương trên da cũng như kiểm tra các triệu chứng mà người bệnh gặp phải.

Tiếp đến là tiến hành thực hiện thử nghiệm chà xát trên da. Mục đích là để xem có xuất hiện tình trạng nổi mề đay hay không. Nếu người bệnh bị nổi mề đay thì bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán sơ bộ ban đầu về bệnh mề đay sắc tố.

Ngoài ra, để hỗ trợ cho việc chẩn đoán được chính xác, bác sĩ có thể yêu cầu một vài xét nghiệm cần thiết. Ví dụ như:

  • Kiểm tra mức độ trypate trong máu
  • Kiểm tra nồng độ histamine trong nước tiểu
  • Thực hiện xét nghiệm sinh thiết da
chẩn đoán bệnh mề đay sắc tố
Bác sĩ có thể cần đến xét nghiệm máu để đưa ra chẩn đoán xác định về bệnh mề đay sắc tố

Căn cứ vào thăm khám lâm sàng và kết quả của các xét nghiệm trên, bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán kết luận bệnh. Tùy thuộc vào mức độ bệnh cũng các yếu tố liên quan mà đưa ra giải pháp điều trị phù hợp.

Các lựa chọn điều trị cho bệnh mề đay sắc tố

Cho đến nay vẫn chưa có biện pháp có khả năng điều trị dứt điểm bệnh mề đay sắc tố. Mục đích của việc điều trị là làm thuyên giảm triệu chứng. Đồng thời giới hạn mức độ tổn thương trên da.

Có thể kết hợp việc dùng thuốc và các giải pháp hỗ trợ chăm sóc tại nhà:

1. Điều trị bằng thuốc

Dùng thuốc được cho là phương pháp phổ biến nhất giúp khắc phục triệu chứng mề đay sắc tố. Căn cứ vào biểu hiện cũng như mức độ của triệu chứng mà bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp.

Các thuốc được kê toa có thể là:

Thuốc kháng Histamine:

Các loại thuốc thuộc nhóm này hoạt động bằng cách ức chế quá trình giải phóng histamine của cơ thể. Từ đó làm thuyên giảm rõ rệt một số triệu chứng trên da. Điển hình như ngứa ngáy, đỏ hay rát da.

Corticosteroid:

Bác sĩ có thể chỉ định các loại Corticosteroid tại chỗ ở dạng gel hay kem bôi ngoài da. Một số trường hợp khác, thuốc tiêm cũng có thể được dùng. Mục đích của việc sử dụng Corticosteroid là ức chế hệ thống miễn dịch. Từ đó hỗ trợ làm giảm sưng viêm cùng một số triệu chứng khác của bệnh mề đay sắc tố.

điều trị mề đay sắc tố
Có thể dùng Corticosteroid tại chỗ để khắc phục các triệu chứng mề đay sắc tố

Fluocinolone acetonide: 

Đây là một loại thuốc corticosteroid tổng hợp. Fluocinolone acetonide được bào chế dưới dạng kem bôi ngoài da. Nó giúp làm giảm nhanh các triệu chứng sưng, nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy. Tuy nhiên nếu lạm dụng hay dùng kéo dài có thể gây ra phản ứng phụ. Thường gặp nhất là teo da và giãn mao mạch.

Băng Hydrocoloid: 

Mục đích của việc sử dụng băng Hydrocoloid là làm tăng khả năng hấp thụ của da đối với thuốc điều trị. Khi sử dụng băng Hydrocoloid, bạn cần thay thường xuyên để đảm bảo vệ sinh.

Các loại thuốc dùng điều trị mề đay sắc tố cần sử dụng theo đúng chỉ định từ bác sĩ. Trường hợp thuốc không đáp ứng triệu chứng hay có các vấn đề bất thường phát sinh thì cần báo cho bác sĩ ngay để có sự điều chỉnh.

2. Quang trị liệu

Quang trị liệu cũng là một giải pháp có thể đáp ứng tốt trong khắc phục các triệu chứng của mề đay sắc tố. Tuy nhiên giải pháp này chỉ có thể áp dụng được cho đối tượng người lớn.

Việc sử dụng tia cực tím chiếu vào vùng da tổn thương có thể ngăn cản quá trình tăng sinh vảy. Đồng thời ức chế các tác nhân gây dị ứng. Từ đó có khả năng cải thiện tốt triệu chứng trên da do mề đay sắc tố gây ra.

3. Hướng dẫn chăm sóc tại nhà

Bên cạnh việc điều trị y tế thì người bệnh cần đặc biệt chú ý đến vấn đề chăm sóc tại nhà. Dưới đây là một số biện pháp có thể hỗ trợ tốt cho quá trình kiểm soát các triệu chứng của bệnh:

chữa mề đay sắc tố
Bên cạnh dùng thuốc, người bệnh cần chú ý đến các biện pháp chăm sóc tại nhà
  • Tuyệt đối không cào gãi hay chà xát lên vùng da bệnh. Hành động này có thể khiến cho da bị nổi mề đay trên diện rộng và xuất hiện thêm các tổn thương thứ phát.
  • Tốt nhất nên cắt gọn móng tay để tránh tình trạng móng tay gây trầy xước và tổn thương cho da.
  • Mặc quần áo rộng thoáng để tránh gây ma sát lên da.
  • Nên sử dụng các sản phẩm dưỡng ẩm cho da. Ngoài làm dịu da và giảm ngứa thì còn thúc đẩy các tổn thương chóng lành hơn.
  • Khi đang bị mề đay sắc tố cần tránh dùng các loại thuốc aspirin, codein (thuốc giảm đau gây nghiện) hay morphine.
  • Hạn chế hút thuốc lá và tiêu thụ các loại thức uống có cồn.
  • Việc vệ sinh cơ thể mỗi ngày là rất cần thiết nhưng người bệnh cần tránh tắm nước quá nóng.

Mề đay sắc tố chỉ là bệnh lý ngoài da nhưng nếu không sớm điều trị có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng. Tốt nhất khi phát hiện các triệu chứng của bệnh thì bạn nên sớm tìm gặp bác sĩ. Kiểm soát bệnh theo chỉ dẫn của bác sĩ là cách tốt nhất để bạn bảo vệ sức khỏe của mình.