U Xơ Tử Cung

U xơ tử cung (Uterine leiomyoma hoặc Uterine fibroids) hay còn được gọi là nhân xơ tử cung, là một trong những bệnh lý thuộc nhóm bệnh phụ khoa thường gặp ở phụ nữ. Theo số liệu thống kê, phụ nữ ngoài độ tuổi 30 mắc bệnh chiếm tỷ lệ 50%, còn phụ nữ ngoài độ tuổi 50 lại chiếm đến 70%. U xơ tử cung thường gặp ở những người đã quan hệ tình dục, sinh con, mãn kinh, hậu mãn kinh.

Theo ghi nhận, hiện nay tỷ lệ bệnh nhân u xơ tử cung ở người trẻ tuổi, chưa lập gia đình có chiều hướng tăng cao. Nguyên nhân có thể là do chị em áp dụng các biện pháp tránh thai nội tiết, sử dụng thảo dược từ các loại TPCN khiến cho lượng Estrogen tăng quá mức, tác dụng phụ của kháng sinh, để cơ thể bị béo phì, tăng cân quá mức.

Bệnh u xơ cổ tử cung đặc trưng là các khối u phát triển từ các cơ tử cung. Tuy nhiên, các khối u này mang tính chất lành tính, tùy vào từng trường hợp mà số lượng u có thể là một hoặc nhiều cục với kích thước to nhỏ khác nhau, vị trí xuất hiện u trên tử cung cũng khác nhau. Chẳng hạn như dưới niêm mạc tử cung, ngay trong lòng tử cung, dưới phúc mạc, u xơ tử cung kẽ, vị trí nối giữa phần tử cung và cổ tử cung.

Khi mắc bệnh, người bệnh thường có cảm giác đau bụng dưới liên tục nhất là trong khi quan hệ tình dục, chu kỳ kinh nguyệt không bình thường, đau lưng, xuất huyết âm đạo, tiểu nhiều về đêm, khó thụ thai. Bệnh tuy không mang tính chất quá nguy hiểm, nhưng nếu không được điều trị sớm sẽ gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, một số trường hợp rất hiếm có thể gặp biến chứng ung thư, do đó cần thăm khám sớm để có hướng xử lý kịp thời.

Phân loại bệnh

Theo các bác sĩ chuyên khoa, việc phân loại u xơ tử cung theo từng nhóm sẽ giúp quá trình điều trị trở nên dễ dàng, thuận lợi hơn. Có rất nhiều cách phân loại bệnh, dựa vào các tiêu chí cơ bản như kích thước khối u, vị trí xuất hiện khối u, cấp độ nguy hiểm. Cụ thể có 3 nhóm bệnh điển hình đó là:

• Phân loại theo vị trí: Với tiêu chí này, bệnh u xơ tử cung được chia làm 4 loại cơ bản đó là u xơ tử cung dưới màng thanh mạc, trong vách tử cung, dưới niêm mạc và u xơ tử cung có cuống.
• Dựa trên kích thước khối u: Các khối u thường tiến triển theo thời gian, được chia thành 3 loại đó là kích thước nhỏ (đường kính thường dưới 2 đến 3cm, trường hợp có nhiều u xơ xuất hiện cùng lúc sẽ được gọi là đa nhân xơ tử cung); Kích thước trung bình (đường kính dao động trong khoảng 4 - 6cm, lúc này các biểu hiện bệnh đã khá rõ ràng); Kích thước lớn (dao động trong khoảng 6 - 10cm hoặc có thể hơn) lúc này cần phẫu thuật điều trị ngay.
• Dựa trên cấp độ nguy hiểm: Dựa trên tiêu chí mức độ nguy hiểm thì bệnh nhân u xơ tử cung được chia là 3 cấp độ, đó là cấp độ 4 - 8 trường hợp này bệnh mới khởi phát, các triệu chứng chưa được biểu hiện ra bên ngoài; Cấp độ 3 - lúc này người bệnh thường gặp  tình trạng rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, các triệu chứng đã rõ rệt hơn; Cấp độ 0 - 2 đây được xem là cấp nặng nhất, bệnh nhân có nguy cơ gặp một số biến chứng như sẩy thai, sinh non, xuất huyết tử cung.

Dù phân loại theo tiêu chí nào, một khi thấy cơ thể có những dấu hiệu nghi ngờ bệnh chúng ta cần thăm khám ngay. Để từ đó có hướng can thiệp đúng đắn, kịp thời, tránh tình trạng bệnh nặng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Theo các chuyên gia, hiện tại vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác 100% gây bệnh u xơ cổ tử cung ở phụ nữ. Tuy nhiên, theo ghi nhận qua một số công trình nghiên cứu cũng như đúc kết từ nhiều các trường hợp mắc bệnh thì có thể thấy được nguyên nhân chính khiến căn bệnh u xơ tử cung bộc phát đó chính là rối loạn nội tiết tố Estrogen, suy giảm năng lượng tế bào, hệ miễn dịch tế bào tử cung của nữ giới bị tác động.

Ngoài nguyên nhân cơ bản nói trên, còn rất nhiều yếu tố nguy cơ hình thành cũng như tác động khiến cho khối u xơ tử cung phát triển nhanh chóng, sớm khởi phát, cụ thể:

• Tuổi tác: Theo ghi nhận, đối tượng mắc bệnh u xơ tử cung thường nằm trong độ tuổi trên 50, chiếm tỷ lệ khoảng 60%; Độ tuổi từ 30 - 40 chiếm 30%, còn dưới 30 tuổi chỉ chiếm khoảng 5%, do đó có thể đưa ra kết luận, tuổi càng cao khả năng mắc bệnh u xơ tử cung càng lớn.
• Di truyền: Phụ nữ trưởng thành được sinh ra trong gia đình từng có người thân như bà, mẹ, chị em gái mắc bệnh u xơ tử cung thường có nguy cơ mắc căn bệnh này cao hơn những người sinh ra trong gia đình không có tiền sử mắc bệnh.
• Viêm nhiễm phụ khoa: Trong đời sống hàng ngày, chị em phụ nữ có những thói quen xấu như vệ sinh vùng kín không sạch sẽ, quan hệ tình dục không an toàn, căng thẳng, stress kéo dài có thể khiến cho bộ phận sinh dục nữ dễ bị viêm nhiễm nấm ngứa. Tình trạng này kéo dài không chỉ gây ngứa rát, khí hư, chảy máu âm đạo mà còn dễ mắc các bệnh phụ khoa nguy hiểm như u xơ cổ tử cung, ung thư cổ tử cung...
• Chế độ ăn uống không khoa học: Thường xuyên sử dụng các thực phẩm chứa hàm lượng muối cao, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn sẵn, lạm dụng các đồ uống chứa nhiều chất cồn cũng là những yếu tố kích thích sự bộc phát các khối u xơ trong tử cung.
• Lạm dụng thuốc tránh thai: Việc thường xuyên sử dụng thuốc tránh thai có thể khiến cho cơ thể có nguy cơ thừa lượng hormone Estrogen. Mà việc rối loạn hoặc dư thừa Estrogen sẽ dẫn đến nguy cơ mắc bệnh nhân xơ tử cung.
• Mắc bệnh lý nền: Những người đã hoặc đang mắc các bệnh lý nền như béo phì, tiểu đường, tổn thương tuyến giáp, thận, vùng dưới đồi thường có khả năng gặp phải chứng bệnh nhân xơ tử cung cao, đặc biệt là phụ nữ mang thai. Tình trạng u xơ tử cung khi mang thai có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé.

Tùy vào thời điểm phát bệnh, mức độ tiến triển của bệnh, số lượng, thể tích các cục u xơ, vị trí xuất hiện mà từng người bệnh sẽ có những triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, hầu như các bệnh nhân bị u xơ tử cung thường có những dấu hiệu cơ bản sau:

• Cảm giác thường xuyên đau bụng, căng tức vùng hạ vị do các cục u xơ gây kích thích khiến cho cơn co thắt càng thêm dữ dội.
• Vùng kín của chị em phụ nữ ra nhiều khí hư theo từng đợt, khí hư không có mùi hôi tanh, hơi loãng, trừ những trường hợp vị viêm nhiễm nặng.
• Chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn, chảy máu vùng kín, lượng máu khá nhiều và kéo dài có thể khiến nhiều người lầm tưởng bị rong kinh.
• Khối u phát triển gây chèn ép bàng quang nên người bệnh thường cảm thấy mót tiểu, tiểu nhiều lần, nhưng lại rất khó đi tiểu.
• Xuất hiện triệu chứng táo bón, khó khăn khi đi đại tiện do các khối u chèn ép bộ phận trực tràng trong cơ thể.
• Ngoài đau bụng thì người bệnh u xơ cổ tử cung còn có triệu chứng đau phần đùi do các khối u gây chèn ép lên các dây thần kinh.
• Không có hứng thú, đau rát khi quan hệ cũng là một trong những dấu hiệu u xơ tử cung phổ biến.
• Trường hợp bệnh nặng, cơ thể người bệnh còn có thể xuất hiện các triệu chứng toàn thân như mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, xanh xao, thiếu sức sống.

Khi cơ thể xuất hiện một hoặc nhiều triệu chứng kết hợp nêu trên, chúng ta cần thăm khám sớm để được tư vấn, chẩn đoán và đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả. Bởi vì, đối với tất cả mọi căn bệnh, càng để lâu bệnh sẽ càng tiến triển nặng nề, khiến cho việc điều trị mất nhiều thời gian, chi phí.

U xơ tử cung là những khối nhân xơ lành tính, vì vậy không ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng người bệnh. Thế nhưng, có nhiều trường hợp chủ quan để các khối u tiến triển nặng nề, kích thước quá lớn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Các khối u xơ có khả năng xảy ra tình trạng hoại tử, nhiễm trùng, lúc này viêm nhiễm sẽ lây lan qua các bộ phận xung quanh, thậm chí toàn bộ cơ thể rất nguy hiểm.
• Đối với những phụ nữ lớn tuổi, khối u phát triển lâu dài thường có nguy cơ đối mặt với các dạng thoái hóa như thoái hóa vôi, dạng nang hay thoái hóa kính.
• Tình trạng rong kinh kéo dài khi bị nhân xơ tử cung khiến cho nhiều người gặp phải chứng thiếu máu. Cơ thể bị suy nhược, thường xuyên mệt mỏi, chóng mặt, thậm chí bị trụy mạch gây ảnh hưởng đến tính mạng.
• U xơ tử cung khiến cho niêm mạc tử cung bị biến dạng, thay đổi nội tiết tố, môi trường tử cung do đó dẫn đến nguy cơ vô sinh hiếm muộn rất cao.
• Trường hợp u xơ tử cung khi mang thai sẽ gặp nhiều nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi trong bụng. Chẳng hạn như dễ bị sẩy thai, sinh non, khó chuyển dạ, băng huyết, nhiễm trùng sau khi sinh.
• Ung thư cổ tử cung là một biến chứng rất nguy hiểm khá hiếm gặp, tuy nhiên vẫn có thể gặp phải.

Như đã chia sẻ, bản chất của bệnh nhân xơ tử cung là các khối u lành tính. Do đó, nếu được phát hiện và can thiệp sớm bệnh nhân sẽ sớm loại bỏ được các triệu chứng, trở về với cuộc sống sinh hoạt bình thường. Vì vậy, ngay khi thấy cơ thể có những triệu chứng bất thường chúng ta cần thăm khám ngay.

Để chẩn đoán nguyên nhân cũng như mức độ bệnh, bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành thực hiện một số biện pháp như:

• Kiểm tra các triệu chứng lâm sàng của người bệnh, điều tra tiền sử và hỏi các câu hỏi liên quan như thời gian khởi phát, các triệu chứng thường gặp.
• Thực hiện siêu âm để xác định chính xác số lượng, kích thước, vị trí của các cục u xơ cũng như hình thể tử cung.
• Chụp cộng hưởng từ MRI để nhận định được sự biến dạng của bề mặt tử cung hay tử cung có sự to lên bất thường.
• Sinh thiết tử cung bằng cách lấy một lượng mô niêm mạc tử cung ngay tại vị trí xuất hiện các khối nhân xơ. Kết quả sẽ cho ta thấy lượng Estrogen ở người bệnh u xơ tử cung thường tăng quá mức.

Sau khi chẩn đoán chính xác nguyên nhân cũng như mức độ bệnh, bác sĩ chuyên khoa sẽ dựa vào đó để đưa ra phác đồ điều trị cụ thể. Hiện nay có hai phương pháp điều trị bệnh u xơ tử cung đó là điều trị nội khoa và can thiệp ngoại khoa, cụ thể:

Sử dụng thuốc:

Điều trị bằng thuốc chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị cải thiện các triệu chứng theo hướng tích cực. Phương pháp này được áp dụng cho những bệnh nhân mới khởi phát bệnh, kích thước các khối u còn nhỏ, chưa gây biến chứng nguy hiểm. Đồng thời bệnh nhân là những đối tượng còn trẻ tuổi đang có mong muốn sinh con.

Một số loại thuốc phổ biến được các bác sĩ chỉ định dành riêng cho bệnh nhân u xơ tử cung đó là:

• Thuốc kháng Estrogen.
• Nhóm thuốc chống viêm không Steroid.
• Trường hợp đau nhiều sẽ được dùng thuốc giảm đau.
• Có thể dùng thêm thuốc tránh thai để giúp giảm triệu chứng chảy máu kinh quá nhiều.
• Thuốc điều chỉnh nồng độ hormone như Gonadotropin, Leuprolide.

Tùy vào thể trạng của từng người, một số bệnh nhân được tư vấn và khuyến kích đặt vòng tránh thai nhằm kích thích giải phóng lượng hormone Progestin trong cơ thể để hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả hơn.

Can thiệp ngoại khoa:

Phương pháp can thiệp ngoại khoa được áp dụng khi trường hợp bệnh nhân có khối u xơ quá lớn, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Cụ thể đó là thực hiện các thủ thuật ít xâm lấn và phẫu thuật, cụ thể:

• Các thủ thuật ít xâm lấn: Biện pháp này có nhiều ưu điểm như hiệu quả cao, ít chảy máu, không gây đau đớn. Một số thủ thuật phổ biến được kể đến như nạo cầm máu, nút mạch, thuyên tắc mạch máu, MRI HIFU.
• Phẫu thuật: Phương pháp này sẽ được chỉ định cho những trường hợp bệnh nhân có khối u lớn trên 5cm, đồng thời gặp nhiều biến chứng như có cuống, chảy máu, kẹt trong tiểu khung, chèn ép các bộ phận xung quanh quá mức. Có 3 cách phẫu thuật u xơ tử cung đó là mổ bóc tách các u xơ có chọn lọc, thông qua đường âm đạo xoắn bỏ các khối u xơ hoặc cắt bỏ hoàn toàn tử cung.

Liệu pháp điều trị tại nhà:

Thực hiện tốt chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày sẽ giúp quá trình điều trị bệnh u xơ tử cung hiệu quả. Chẳng hạn như:

• Xoa bóp, chườm ấm các vị trí thường xuyên cảm thấy đau nhức.
• Tập thể dục nâng cao sức khỏe thông qua các bài tập nhẹ nhàng như yoga, đi bộ.
• Giảm cân nếu như cơ thể đang trong tình trạng béo phì, cân nặng quá mức.
• Ăn uống đủ chất, bổ sung nhiều thực phẩm chứa nhiều vitamin, chất khoáng, chất chống oxi hóa.
• Kiêng rượu bia, thuốc lá, nước ngọt, đồ uống có chứa chất kích thích.
• Hạn chế căng thẳng, stress vì đây cũng là những yếu tố khiến bệnh ngày càng thêm trầm trọng.

U xơ cổ tử cung là một căn bệnh phổ biến, thường gặp ở chị em phụ nữ. Tuy không thể phòng ngừa bệnh một cách hoàn toàn triệt để nhưng nếu như thực hiện tốt chế độ sinh hoạt, ăn uống, tăng cường sức đề kháng hàng ngày thì chúng ta có thể giảm thiểu được nguy cơ mắc bệnh đáng để. Một số biện pháp phòng ngừa đơn giản có thể thực hiện ngay tại nhà như:

• Thăm khám phụ khoa định kỳ 6 tháng một lần để sớm phát hiện ra những dấu hiệu bất thường trên cơ thể.
• Bổ sung các loại TPCN có chứa thành phần Estrogen để góp phần kiểm soát lượng nội tiết tố. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi sử dụng.
• Tuyệt đối không được thực hiện nạo hút thai, trừ những trường hợp đặc biệt như thai nhi không có tim thai, người mẹ mắc bệnh hiểm nghèo không thể sinh con...
• Nên có kế hoạch sinh đẻ và mang thai an toàn, chú ý chăm sóc tốt quá trình thai kỳ để hạn chế nguy cơ sẩy thai gây biến chứng nguy hiểm cho tử cung.
• Cần duy trì cân nặng hợp lý, tránh tình trạng thừa cân, béo phì cũng là một cách phòng ngừa bệnh hiệu quả.
• Tập luyện thể dục thể thao nâng cao sức khỏe, tăng cường sức đề kháng để phòng chống bệnh tật.
• Giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ, quan hệ tình dục an toàn, đều đặn để tránh gặp những chứng bệnh viêm nhiễm phụ khoa gây biến chứng u xơ tử cung, ung thư cổ tử cung nguy hiểm.
• Nghỉ ngơi, thư giãn tinh thần, điều hòa nội tiết ổn định, tránh thức khuya, căng thẳng stress quá mức và thường xuyên.
• Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, cân bằng các nhóm chất. Đặc biệt là tăng cường lượng vitamin D, chất khoáng.

Tuy không quá nguy hiểm nhưng căn bệnh u xơ tử cung gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống cũng như sức khỏe của người bệnh. Do đó, nếu như cảm thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường, nghi ngờ bệnh thì cần thăm khám ngay. Tránh chần chừ và chủ quan khiến bệnh nặng rất khó chữa trị, đồng thời mất nhiều thời gian, chi phí và công sức điều trị.

1. Căn bệnh u xơ tử cung có nguy hiểm không? Những biến chứng mà tôi có thể gặp phải là gì?

2. Đâu là nguyên nhân chính xác dẫn đến tình trạng bệnh nhân xơ tử cung hiện tại tôi đang mắc phải?

3. Khi bị u xơ tử cung có khả năng chữa khỏi hoàn toàn triệt để không? Hiện nay có những phương pháp chữa trị nào? Đâu là biện pháp hiệu quả và an toàn nhất?

4. Làm thế nào để biết chính xác nguyên nhân và mức độ bệnh u xơ tử cung mà tôi đang mắc phải?

5. Chi phí điều trị bệnh u xơ tử cung có cao không? Cụ thể là bao nhiêu?

6. Mất bao lâu thời gian để điều trị căn bệnh u xơ tử cung?

7. Trường hợp điều trị muộn hoặc không điều trị sẽ gây ra những hậu quả gì?

8. Thuốc uống có thể loại bỏ hoàn toàn các u xơ trong tử cung không? Uống thuốc quá nhiều có nguy hiểm không? Nếu bỏ lỡ một vài liều thuốc có sao không?

9. Có phải tất cả trường hợp mắc phải căn bệnh này đều phải cắt bỏ tử cung không?

10. Phẫu thuật cắt bỏ u xơ tử cung có đau không? Có chảy nhiều máu không? Sau khi phẫu thuật bao lâu được ra viện?

11. Cần lưu ý gì sau khi phẫu thuật cắt các cục u xơ? Tôi nên ăn gì, kiêng gì để quá trình điều trị mang lại kết quả tốt nhất?

12. Sau khi cắt bỏ tử cung tôi có khả năng mang thai và sinh con được không?