Nấm phụ khoa căn bệnh thường gặp, dễ điều trị nhưng cũng dễ tái phát. Bệnh gây ra ảnh hưởng xấu đến tâm lý, đời sống tình dục. Chính vì vậy tìm hiểu nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa là điều phụ nữ nên làm.

Định nghĩa nấm phụ khoa

Nấm phụ khoa có tên tiếng anh là Gynecological Mushrooms. Đây là tình trạng nấm xâm nhập gây ngứa, sưng đỏ vùng kín, kèm các biểu hiện như dịch màu trắng vón cục, có mùi hôi. Nấm phụ khoa thường do nấm Candida albicans gây ra.

Nấm phụ khoa chủ yếu do chủng Candida
Nấm phụ khoa chủ yếu do chủng Candida

Môi trường âm đạo là nơi trú ngụ của cả nấm men có lợi và nấm men có hại. Ở điều kiện sức khỏe bình thường độ pH được cân bằng. Tuy nhiên khi độ pH mất cân bằng lớp màng bảo vệ bị phá vỡ vi khuẩn, nấm hại sẽ xâm nhập sinh sôi và gây bệnh.

Nguyên nhân nấm phụ khoa

Có nhiều nguyên nhân gây nấm phụ khoa, phổ biến nhất là:

  • Vệ sinh không đúng: Việc vệ sinh vùng kín không phải lúc nào cũng được thực hiện sạch sẽ, đúng cách. Có thể do nguồn nước không đảm bảo, quá trình rửa qua loa, dùng dung dịch vệ sinh kém chất lượng, thụt rửa âm đạo sâu... dễ tạo môi trường để nấm khuẩn bùng phát
  • Rối loạn nội tiết: Tình trạng mất cân bằng độ pH âm đạo do nội tiết tố thay đổi, thường gặp trong thời kỳ đèn đỏ, mang thai tạo điều kiện cho nấm sinh sôi.
  • Lạm dụng thuốc kháng sinh: Sử dụng thuốc kháng sinh lượng lớn, dùng trong thời gian dài vô tình khiến lợi khuẩn bị tiêu diệt, làm mất cân bằng vi sinh trong cơ thể. Chính điều này khiến môi trường âm đạo bị kiềm hóa, nấm men có hại xâm nhập.
  • Thói quen hàng ngày: Mặc quần lót, quần dài bó quá chật; quần chất lượng vải không đảm bảo, mặc khi quần còn ẩm ướt... sẽ tác động xấu tới âm đạo, môi trường bị kiềm hóa mà phát sinh nấm hại.
  • Lây nhiễm bệnh sau quan hệ: Quan hệ tình dục bừa bãi, không sử dụng biện pháp an toàn, không vệ sinh sạch sẽ vùng kín trước và sau quan hệ... dễ bị nấm và các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Đối tượng mắc nấm phụ khoa

Nấm phụ khoa có thể gặp ở bất cứ phụ nữ nào. Tuy nhiên các đối tượng có nguy cơ cao nhất là:

  • Phụ nữ đang mang thai, sau sinh.
  • Người có hệ miễn dịch kém.
  • Nữ giới đang dùng thuốc kháng sinh trong thời gian dài.

Phụ nữ mang thai có nhiều nguy cơ mắc bệnh phụ khoa trong đó có nấm
Phụ nữ mang thai có nhiều nguy cơ mắc bệnh phụ khoa trong đó có nấm

Triệu chứng nấm phụ khoa

Nấm phụ khoa có thể nhầm lẫn sang các bệnh phụ khoa khác. Chính vì vậy ngoài những triệu chứng dưới đây chị em nên thăm khám để có chẩn đoán chính xác nhất.

  • Ngứa rát: Đây là triệu chứng rõ rệt nhất và chị em nào cũng gặp phải khi bị nấm phụ khoa. Ngoài vùng kín và trong vùng kín đều có cảm giác râm ran, châm chích khó chịu. Nấm càng phát triển, bệnh càng lâu thì tình trạng ngứa càng dữ dội kèm nổi mẩn, sưng tấy. Chị em thường có thói quen dùng tay gãi nhưng càng gãi lại càng ngứa, càng tổn thương.
  • Dịch âm đạo màu trắng: Người bệnh có thể quan sát ở quần lót, giấy sau khi lau hoặc khi rửa vùng kín. Có hiện tượng bờ trắng dày, nhìn bở như phô mai.
  • Đau, khô rát khi quan hệ: Vùng kín bị đau rát khi có sự chà xát, chính vì vậy trong quá trình quan hệ chị em có thể cảm nhận rõ rệt.

Biến chứng nấm phụ khoa

Nấm âm đạo là bệnh lý phụ khoa thường gặp, gây ảnh hưởng đến tâm lý, đời sống tình dục. Nếu để kéo dài có thể gây ra những tác động nghiêm trọng hơn.

  • Tăng nguy cơ mắc bệnh phụ khoa khác: Tình trạng nấm sinh sôi phát triển mạnh có thể lây lan sang các cơ quan khác như vùng chậu, cổ tử cung gây viêm, viêm đường tiết niệu hay làm tắc vòi trứng.
  • Tăng nguy cơ ung thư: Tình trạng nấm tái phát nhiều lần, để bệnh chuyển nặng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư buồng trứng, ung thư cổ tử cung.
  • Ảnh hưởng xấu tới bà bầu, thai nhi: Bà bầu bị nấm âm đạo tăng nguy cơ nhiễm trùng ối, sinh non, sảy thai; với thai nhi dễ bị vi khuẩn xâm nhập vào miệng tăng nguy cơ bị viêm hô hấp khi sinh thường.

Ung thư cổ tử cung là biến chứng nguy hiểm nếu không chữa trị, phát hiện kịp thời
Ung thư cổ tử cung là biến chứng nguy hiểm nếu không chữa trị, phát hiện kịp thời

Ngoài ra nấm phụ khoa cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình thụ thai, tăng nguy cơ hiếm muộn ở nữ giới.

Chẩn đoán nấm phụ khoa

Khi có dấu hiệu bất thường tại vùng kín chị em nên tìm đến cơ sở chuyên khoa để được khám, chẩn đoán.

Các phương pháp chẩn bệnh được bác sĩ áp dụng hiện nay gồm:

  • Hỏi về tiền sử bệnh, tình trạng hiện tại, khai thác yếu tố nguy cơ, các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục từng mắc (nếu có)
  • Khám phụ khoa: Bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ chuyên dụng (mỏ vịt) để kiểm tra trực tiếp vùng kín xem tổn thương, dịch tiết bất thường...
  • Xét nghiệm: Bác sĩ có thể thu thập dịch tiết ở âm đạo hoặc cổ tử cung để tiến hành xét nghiệm. Điều này giúp xác định được chủng nấm gây bệnh.
  • Kiểm tra độ pH: Sử dụng que, giấy đo độ pH ở thành âm đạo

Điều trị nấm phụ khoa

Nấm phụ khoa thường được điều trị bởi những phương pháp phổ biến dưới đây:

Thuốc Tây y chữa nấm phụ khoa

Dùng thuốc tây là cách kiểm soát nhanh, gọn tình trạng nấm phụ khoa. Tuy nhiên thuốc không dùng cho tất cả các đối tượng như bà bầu, phụ nữ sau sinh.

Các loại thuốc thường được bác sĩ chỉ định gồm:

  • Thuốc uống: Fluconazol; Itraconazol; Ketoconazol.
  • Thuốc đặt âm đạo: Clotrimazole; Miconazole; Econazole.
  • Thuốc bôi, rửa tại chỗ: Thuốc tím Gentian; dung dịch rửa betadin; dung dịch Natri bicarbonate; dung dịch Glyceryl borat.

Mẹo dân gian

Rất nhiều phương pháp dân gian được người bệnh truyền tai nhau áp dụng. Ưu điểm của phương pháp này dễ thực hiện tại nhà, ít tốn kém, cho hiệu quả ở mức độ nhất định.

Mẹo chữa nấm phụ khoa tại nhà phổ biến nhất là lá trầu không
Mẹo chữa nấm phụ khoa tại nhà phổ biến nhất là lá trầu không

  • Dùng lá trầu không: Sử dụng khoảng 5-7 lá rửa thật sạch (cẩn thận có thể ngâm nước muối loãng). Đem vò xơ rồi cho vào nồi thêm 1,5l nước đun sôi 5 phút. Đổ nước ra chậu nhỏ cho nguội bớt rồi xông vùng kín. Khi nước nguội hẳn thì lấy nước rửa bên ngoài âm hộ.
  • Dùng ngải cứu: Sử dụng 1 nắm lá ngải cứu rửa sạch, cho vào nồi cùng 5 bát nước đun sôi kỹ. Đổ nước ra chậu nhỏ cho nguội bớt rồi xông, rửa bên ngoài.
  • Lá húng quế: Tương tự 2 cách trên chỉ cần 1 nắm nhỏ rửa sạch, giã nát cho vào nồi thêm nước đun sôi. Đổ nước ra xông rồi tận dụng rửa vùng kín.

Thuốc Đông y

Sử dụng thuốc Đông y hiện là hướng điều trị được nhiều người lựa chọn bao gồm cả bà bầu, phụ nữ đang cho con bú bị nấm phụ khoa. Với thành phần thảo dược tự nhiên, được nghiên cứu áp dụng trong nhiều năm nên người bệnh có thể yên tâm sử dụng.

  • Bài thuốc uống trong

Đun sắc uống ngày 1 thang.

Bài thuốc 1: Xích thược, ngưu tất, đan sâm, đan bì, quế chi, đào nhân, bạch linh, mẫu lệ...

Bài thuốc 2: Phục linh, sài hồ, cam thảo, bồ công anh, ích mẫu, bạch truật, trinh nữ hoàng cung, tam thất, hoàng bá, đương quy...

Dùng thuốc đông y cho hiệu quả cao nhưng tác dụng chậm
Dùng thuốc đông y cho hiệu quả cao nhưng tác dụng chậm

  • Bài thuốc rửa ngoài

Cho vị thuốc vào túi vải sạch đun với nước sôi để nguội bớt thì xông, rửa ngoài. Gồm các vị thuốc khổ sâm, bạch tiễn bì, hoàng bách, xà sàng, bạch phiến

Phòng tránh nấm phụ khoa

Nấm phụ khoa là bệnh lý phổ biến có thể gặp ở bất cứ chị em trong độ tuổi nào. Đặc biệt bệnh dễ tái phát gây ảnh hưởng tới sức khỏe, cuộc sống. Chính vì vậy để ngăn ngừa, giảm thiểu tối đa nguy cơ tái bệnh mọi người thực hiện các biện pháp phòng tránh sau:

  • Vệ sinh vùng kín sạch sẽ nên sử dụng nước ấm, rửa nhẹ nhàng.
  • Lựa chọn dung dịch vệ sinh có độ pH phù hợp trách các loại có chất tẩy rửa mạnh, sản phẩm không rõ nguồn gốc gây kích ứng.
  • Vào ngày đèn đỏ nên thay băng vệ sinh thường xuyên 4 tiếng/lần. Đồng thời lựa chọn loại băng tốt, lành tính với vùng kín.
  • Chọn quần lót có chất liệu mềm, thấm hút mồ hôi tốt và đặc biệt là kích cỡ phù hợp tránh loại quá chật.
  • Quần lót thay, giặt trong ngày nên phơi ở nơi có ánh nắng mặt trời. Tránh mặc quần còn ẩm.
  • Hạn chế các loại nước ngọt, đồ uống có cồn các loại đồ cay nóng, chất không tốt cho sức khỏe, vùng kín.
  • Có thói quen sống sinh hoạt lành mạnh, ngủ sớm, tránh thức khuya; bổ sung dưỡng chất đầy đủ; nên ăn tỏi, sữa chua mỗi ngày để cải thiện lợi khuẩn.
  • Thăm khám sức khỏe sinh sản định kỳ.

Hy vọng với những thông tin về bệnh nấm phụ khoa trên chị em đã có những kiến thức để nhận biết, phòng ngừa, điều trị bệnh hiệu quả. Việc điều trị nên được bác sĩ thăm khám, kê đơn do đó hãy lựa chọn cơ sở uy tín. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ tới Phòng khám Đa khoa Favina để được giải đáp.

Câu hỏi liên quan

Nấm phụ khoa là bệnh lý phổ biến hơn 90% chị em mắc phải. Trên thực tế, bệnh lý này không chỉ khiến chị em khó chịu mà còn gây ảnh hưởng đến sức khỏe...

Xem chi tiết

Cách chữa

Thuốc chữa

Dịch vụ & Giải pháp