Mụn Thâm

Mụn thâm là biểu hiện của những khu vực da bị mụn trước đó để lại các tổn thương, có lượng hắc sắc tố Melanin phát triển mạnh, làm làn da chuyển sang màu sẫm, hình thành những vết thâm rất rõ rệt trên da.

Thâm mụn thường xuất hiện do hệ quả của việc chữa mụn sai cách, chậm trễ điều trị, các tế bào da bị phá hủy hoàn toàn, không còn khả năng khôi phục. Những vùng da bị thâm mụn có có thể kèm theo sẹo lõm, da không bằng phẳng, khô ráp và khiến vùng da quanh đó sạm đi.

Thâm mụn có thể phân chia theo 2 nhóm cụ thể gồm:

• Mụn thâm đỏ: Là loại thâm khi các nốt mụn vẫn chưa chấm dứt hoàn toàn, trong ổ mụn vẫn xảy ra quá trình viêm nhiễm, da còn tổn thương sưng đỏ, đau nhức. Để ngăn chặn viêm nhiễm lan rộng, tuyệt đối không dùng các loại axit hữu cơ trị thâm.
• Mụn thâm đen: Da có thâm đen khi đã chấm dứt giai đoạn viêm nhiễm, tổn thương các tế bào trong ổ mụn. Lúc này các tế bào hư tổn đã mất chức năng hoàn toàn và chuyển sang trạng thái thâm xỉn.

Thâm mụn có thể xảy ra bởi nhiều yếu tố tác động, trong đó những nguyên do thường gặp nhất gồm:

Chữa mụn sai cách

Có rất nhiều loại mụn có thể xuất hiện trên mặt, lưng, cổ, ngực. Tuy nhiên mỗi loại mụn sẽ có đặc tính riêng, cách điều trị có sự khác biệt. Việc chữa trị mụn sai cách, sai loại thuốc và thói quen cho tay lên nặn mụn tùy ý là yếu tố gây thâm mụn rất phổ biến. Các vi khuẩn dễ dàng xâm nhập, làm gia tăng tổn thương viêm nhiễm, mụn không được xử lý tận gốc làm mất chức năng hồi phục của các tế bào. Về lâu dài các vết mụn thâm xuất hiện khá rõ rệt trên da.

Thiếu kiến thức chăm sóc da

Mụn thâm dễ xuất hiện hơn khi dùng sai các sản phẩm mỹ phẩm, sử dụng các chất quá mạnh với da, để da tích tụ nhiều da chết, không có quá trình vệ sinh sạch sẽ. Mụn thâm và mụn mới khi đó đều có nguy cơ bùng phát.

Gia tăng hắc sắc tố

Hắc sắc tố Melanin khi bị tăng cao bởi sự tác động nào đó đều làm tăng nguy cơ da hình thành các vết thâm mụn. Thực tế ở trạng thái thông thường, Melanin mức vừa đủ sẽ giúp cản trở tác hại từ tia UV tới da, nhưng khi chúng phát triển quá mạnh sẽ làm da bị thâm, xỉn màu, phân chia các vùng da sáng tối rõ rệt.

Không che chắn cẩn thận

Da khi mới bị mụn rất nhạy cảm với tia UV từ ánh nắng. Nếu không che chắn bằng mũ nón, khẩu trang, kem chống nắng, UV sẽ kích thích Melanin sản sinh nhiều hơn, hình thành nên các vết thâm mụn sậm màu.

Qua các nguyên nhân gây mụn thường gặp, có thể đưa ra nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất gồm:

• Người bị mụn dai dẳng không dứt, chậm trễ hoặc chữa trị mụn sai cách.
• Thường cho tay lên cạy, nặn mụn khi chưa gom và đẩy cồi lên bề mặt da.
• Những người sử dụng mỹ phẩm sai cách, lạm dụng các loại axit, hóa chất tẩy da.
• Người có lượng hắc sắc tố Melanin hoạt động dưới da quá mạnh.
• Các đối tượng tiếp xúc với nắng liên tục nhưng không có biện pháp bảo vệ da.

Các nốt mụn thâm có dấu hiệu dễ dàng quan sát thông qua mắt thường, cụ thể là:

• Làn da có các đốm nhỏ hoặc lớn màu nâu, đen nâu, da sạm với các đường ranh giới phân chia rất rõ rệt.
• Mụn có thể kèm theo sẹo lõm, thâm đỏ tùy thuộc vào mức độ viêm nhiễm, tổn thương da ở từng thời điểm.
• Trong nốt mụn thâm vẫn có khả năng tồn tại nhân mụn chưa được loại bỏ hết.
• Khi ấn vào mụn có thể bị đau nhẹ.
• Mụn thâm ngày càng khô ráp, chai sần, da khô và không có dấu hiệu tái tạo.

Mụn thâm thực tế không thể tự hết, bên cạnh đó, mụn thâm nặng hay nhẹ, thời gian điều trị mất bao lâu cũng cần dựa vào tình trạng thâm, kích thước cũng như mức độ ăn sâu của gốc thâm. Mụn thâm không gây hại cho sức khỏe nhưng sẽ làm làn da trở nên kém sắc, thâm có thể đậm màu hơn khi không có biện pháp khắc phục từ sớm.

Về lâu dài, thâm mụn càng để lâu càng khó chữa, mất nhiều thời gian, chi phí để phục hồi da sáng khỏe như ban đầu. Do đó nên sớm tới các cơ sở y tế, thẩm mỹ viện uy tín để tiến hành xóa thâm mụn với các biện pháp phù hợp.

Mụn thâm dễ dàng chẩn đoán bằng mắt thường, các bác sĩ quan sát kỹ lưỡng về diện tích thâm, tình trạng thâm cũng như các dấu hiệu tổn thương đi kèm khác nếu mụn vẫn còn viêm.

Ngoài ra, có thể dùng thiết bị soi da để nhận định tổn thương rõ rệt hơn, xác định tỉ lệ hắc sắc tố dưới da thông qua các xét nghiệm, kiểm tra bằng thiết bị hiện đại. Qua đó đánh giá nguy nhân gây thâm mụn chính xác và đưa ra phương pháp trị mụn thâm thích hợp với từng bệnh nhân.

Mụn thâm cần sớm được điều trị để loại bỏ hoàn toàn, làm da sáng đều màu và khỏe mạnh như ban đầu. Các cách điều trị có thể áp dụng như sau:

Thuốc Tây

Trị mụn thâm bằng thuốc Tây là giải pháp kết hợp nhiều loại thuốc và các axit để loại bỏ hắc sắc tố, một số thuốc phổ biến gồm có:

• Thiamidol: Có tác dụng trị thâm, cản trở quá trình sản sinh cũng như phát triển của các hắc sắc tố, ngăn chặn thâm mụn quay trở lại.
• Axit Azelaic: Giúp trị thâm và trị mụn, kháng khuẩn, kháng viêm, giảm biểu hiện sưng tấy. Các tế bào da được kích thích tái tạo, cản trở quá trình Melanin tự tổng hợp, dưỡng da đều màu.
• Hydroquinone: Cản trở hoạt động của các hắc sắc tố Melanin, giảm vết thâm mụn, dưỡng các vùng da đều màu hơn. Tuy nhiên thuốc có thể làm da bị kích ứng đối với những ai quá mẫn cảm.
• Kojic Acid: Acid này có tác dụng cản trở quá trình hắc sắc tố sản sinh, giảm thâm mụn mới cũng như đã lâu năm, ngăn chặn quá trình oxy hóa và giúp kháng khuẩn hiệu quả.
• Niacinamide: Giảm hoạt động của tuyến dầu, kích thích da sản sinh collagen, hạn chế hoạt động của hắc sắc tố, nâng cao khả năng tự bảo vệ cho làn da. Da sáng đều màu, các vết thâm mờ đi rõ rệt.
• AHA và BHA: Kích thích da tái tạo các tế bào, sản sinh tế bào mới, loại bỏ da chết, thâm mụn và sẹo. Nâng cao hoạt động của các sắc tố sáng màu, cản trở quá trình Melanin tổng hợp, dưỡng da sáng khỏe hơn.

Kỹ thuật hiện đại trị mụn thâm

Các phương pháp kỹ thuật hiện đại được ứng dụng trong trị mụn thâm nhìn chung có tác dụng khá nhanh chóng, tiết kiệm thời gian. Có thể tham khảo những công nghệ sau:

• Tia Plasma: Với khả năng diệt khuẩn và triệt bỏ toàn bộ gốc mụn, tia Plasma giúp các tổn thương trên da nhanh chóng biến mất, thâm mụn không có khả năng phát triển, da đều màu và cũng hạn chế đổ dầu thừa.
• Blue Light: Với nguồn ánh sáng có bước sóng phù hợp, Blue Light giúp kích thích tế bào mới phát triển, giảm thâm mụn, duy trì sự ổn định cho tuần hoàn máu. Da sáng, khỏe, không còn phân chia các vùng sáng tối rõ rệt.
• Tia laser: Được sử dụng nhằm phá hủy cấu trúc của hắc sắc tố, tiêu diệt toàn bộ các yếu tố có thể làm mụn quay trở lại. Đồng thời collagen cũng sản sinh nhiều hơn, da sạch thâm và sẹo.

Mẹo dân gian

Trong dân gian có một số mẹo trị thâm mụn nhờ vào các nguyên liệu tự nhiên, quen thuộc nhất có thể kể đến như:

• Khoai tây: Dùng 1 củ khoai tươi, gọt vỏ và rửa hết cát bẩn. Thái khoai thành các lát mỏng rồi đắp trực tiếp lên mặt trong 25 phút. Sau đó dùng nước mát rửa mặt, mỗi tuần đắp khoai tây 3 lần để kích thích mờ thâm nhanh. Ngoài ra có thể hấp chín khoai rồi trộn cùng sữa tươi đắp mặt cũng cho kết quả tương tự.
• Chanh: Cắt nửa quả chanh để vắt lấy nước cốt, trộn vào một chút mật ong và thoa đều lên vùng da đang bị thâm mụn. Qua 20 phút rửa mặt sạch sẽ, thực hiện 2 - 3 lần hàng tuần và duy trì đều đặn cho tới khi thâm đã mờ đi.
• Cà chua: Cà chua ngâm với nước muối và rửa sạch, thái nhỏ rồi cho vào máy xay nhuyễn cùng 1 thìa bột yến mạch. Đắp hỗn hợp lên da trong 20 phút, sau đó rửa mặt với nước ấm, mỗi tuần đắp mặt nạ cà chua 3 lần sẽ tốt nhất.

Thuốc Đông y

Thuốc Đông y có thể sử dụng để làm giảm thâm mụn từ sâu bên trong. Thuốc chủ yếu được dùng với các liệu trình sau:

Bài thuốc số 1:

• Vị thuốc: Sơn tra, bồ công anh, hoàng cầm, bạch hoa xà thiệt thảo, tô ngạnh, đương quy, bạch truật.
• Cách dùng: Thuốc sắc với lượng nước vừa phải để thu về 1 bát thuốc con. Nước thuốc phát huy công dụng tốt nhất khi uống ấm và duy trì đều đặn mỗi ngày.

Bài thuốc số 2:

• Vị thuốc: Đào nhân, thạch cao, sinh địa, bạch thược, thục địa, cúc hoa, đương quy, cam thảo, hoàng cầm, cúc hoa, hồng hoa, tang diệp.
• Cách dùng: Thuốc sắc cùng 6 bát nước, đợi cạn còn ⅓ sẽ chắt ra để uống thuốc vào các buổi sáng, trưa và tối.

Bài thuốc số 3:

• Vị thuốc: Sinh địa, kim ngân, đẳng sâm, diệp hạ châu, đương quy.
• Cách dùng: Thuốc sắc với 7 bát nước cho tới khi còn khoảng 1 bát. Nước thuốc uống vào 2 bữa mỗi ngày và nên uống thuốc ấm.

Thực phẩm giảm mụn thâm

Khi bị mụn thâm, có thể tăng cường ăn thêm một số nhóm thực phẩm có tác dụng giảm thâm mụn, cải thiện sắc tố da từ bên trong. Ví dụ như:

• Thực phẩm có tác dụng chống oxy hóa: Giúp hạn chế quá trình oxy hóa da, giảm hoạt động của hắc sắc tố melanin, từ đó cải thiện thâm mụn từ từ. Nên ăn nhiều cải tím, việt quất, rau bina, dâu tây, lựu, nho đỏ, đậu đen, táo,....
• Nhóm kẽm: Kẽm có tác dụng rõ rệt trong việc trị mụn, giảm thâm sẹo, ngăn chặn dấu hiệu viêm nhiễm và kích thích da tái tạo, sản sinh thêm tế bào mới. Có thể dùng các thực phẩm gồm: Hạt khô, ngũ cốc nguyên hạt, đậu lăng, đậu xanh, củ cải, đậu Hà Lan, rau xanh,...
• Nhóm thực phẩm chứa collagen: Kích thích da nhanh chóng tái tạo phục hồi, da sản sinh thêm collagen, làm mờ thâm mụn và dưỡng da đều màu, cấu trúc săn chắc, bền vững. Nên dùng các thực phẩm như: Nước hầm xương, thịt gà, rau có màu xanh đậm, tảo biển, ớt chuông, quả mọng, trái cây nhiệt đới.
• Thực phẩm giàu omega 3: Thâm mụn có thể thuyên giảm thông qua việc bổ sung thực phẩm chứa omega 3, da cũng khỏe hơn, hạn chế các nốt mụn mới, cản trở sự xâm nhập của vi khuẩn. Nhóm thực phẩm nhiều dưỡng chất này gồm: Cá hồi, cá mòi, hạt chia, rong biển, hạt óc chó, dầu gan cá tuyết,...
• Thực phẩm nhiều vitamin: Các vitamin C, E, K, A rất có lợi cho quá trình làm mờ mụn thâm, da có thể hạn chế tối đa các ảnh hưởng từ tia UV, kích thích khả năng tái tạo, hạn chế sự phát triển của hắc sắc tố melanin. Nên ăn nhiều: Cà chua, cà rốt, rau màu xanh đậm, khoai lang, bí ngô, trái cây sẫm màu, ngũ cốc nguyên hạt, đậu nành,...

Mụn thâm sẽ hạn chế tối đa nguy cơ xuất hiện khi thực hiện các biện pháp chăm sóc da như sau:

• Không tự ý nặn mụn làm mụn viêm nhiễm nặng hơn, dễ bị vi khuẩn tấn công, nhân mụn, mủ và máu không được lấy hết rất dễ để lại thâm và sẹo rỗ.
• Vệ sinh da mặt sạch sẽ mỗi ngày bằng các sản phẩm lành tính, dịu nhẹ. Nên tẩy da chết đều đặn giúp da được thông thoáng, sạch sẽ, hạn chế tạo điều kiện cho các tác nhân gây hại phát triển.
• Các mỹ phẩm trang điểm cần lựa chọn loại có chất lượng tốt, nên tránh những sản phẩm chứa nhiều hương liệu hay chất dễ gây kích ứng cho làn da. Nếu đang có mụn, tốt nhất nên tránh trang điểm.
• Không dùng các loại xà phòng, chất tẩy rửa vệ sinh da mặt để tránh gây bào mòn da, mất khả năng tự bảo vệ, làm da bị suy yếu.
• Nên lựa chọn các loại mỹ phẩm trị mụn triệt để trước, sau đó tiến hành quá trình ngừa thâm sẹo thay vì cùng lúc trị mụn trị thâm sẽ rất khó đạt được hiệu quả.
• Hạn chế đồ ăn cay nóng, các thực phẩm dễ gây ra sẹo và thâm trong quá trình trị mụn. Đồ ăn nhiều dầu mỡ và chất kích thích cũng làm làn da đổ nhiều dầu, da yếu và khó phục hồi hơn.
• Thay vỏ gối, vỏ chăn ga thường xuyên để tránh tạo điều kiện cho các vi khuẩn gây hại phát triển, sinh sôi. Không gian sống đảm bảo sạch sẽ, thoáng mát sẽ hạn chế nguy cơ nổi mụn.
• Khi bị mụn, nên áp dụng các biện pháp chữa trị theo đúng chỉ dẫn từ các bác sĩ. Không nên tự ý mua thuốc về chữa hay tự nặn mụn tại nhà đều làm tăng nguy cơ để lại thâm, sẹo, mụn tái phát liên tục không dứt.
• Hạn chế dùng các axit quá mạnh so với khả năng thích ứng của làn da, có thể tham khảo thêm tư vấn từ các bác sĩ để lựa chọn các sản phẩm trị mụn, tái tạo da phù hợp với bản thân.

Mụn thâm là loại mụn cần nhiều thời gian để chữa trị triệt để, tùy thuộc vào tình trạng của mỗi người sẽ có những sự khác biệt về phương pháp thực hiện. Theo đó, nên tới các cơ sở chăm sóc da liễu uy tín, đáng tin cậy để có liệu trình xóa thâm phù hợp, hiệu quả và an toàn. Tránh dùng những dòng kem trộn trôi nổi ngoài thị trường sẽ rất dễ để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng cho làn da.